Makro Ekonomik Gelişmeler - 07 Şubat 2025

ABD

Ocak Ayı Enflasyonu ve Fed

ABD’de enflasyon Aralık 2024’te 2,7%’den 2,9%’a çıkarak arka arkaya üçüncü yükselişini gerçekleştirdi. Yükselişte geçtiğimiz yılın düşük baz etkisi ve enerji fiyatlarının aşağı yönlü baskısını azaltmasından kaynaklandığı görüşmüştü. Enerji kalemindeki düşüş 3,2%’den 0,5%’e yavaşlayarak bu tabloyu ortaya çıkarmıştı. Bunda istisna ise fiyat artış hızı 1,8%’den 4,9%’a çıkan doğal gaz olmuştu.

Öte yandan barınma maliyetleri 4,6%’ya yavaşlayarak enflasyonda önemli kalemlerden biri olmayı sürdürdü. Oran hala yüksek olsa da, zayıflama trendi önümüzdeki süreçte özellikle çekirdek enflasyonun seyri için önemli olabilir. Yükseliş önemli kalemler arasında gıda ve ulaşım maliyetleri de yer aldı.

Aynı dönemde aylık enflasyon 0,4% düzeyinde gerçekleşmişti. 0,3 – 0,4 aralığındaki aylık TÜFE’nin devamı, 2% enflasyon hedefini önemli ölçüde tehdit eden bir süreç olabilir. Bu nedenle aylık fiyat gelişmeleri hem bu durumun, hem de baz etkisinden daha fazla arındırılmış seyrin takibi açısından önemli.

Bloomberg anketinde beklenti, yıllık enflasyonun Ocak’ta 2,9% düzeyinde kalabileceği yönünde. Buna aylık 0,3%’lük TÜFE’nin eşlik etmesi bekleniyor. Enerji ve gıda fiyatlarındaki değişimlerin hesaplama dışı tutulduğu çekirdek enflasyonun ise yıllık 3,2% düzeyini koruması ve aylık 0,3%’e yükselmesi bekleniyor.

Verinin önemine gelecek olursak, son üç ayda yükselen enflasyon, Fed’in faiz indirim tahminlerini öteleyen en önemli etkenlerden biri oldu. Bu nedenle Ocak ayındaki fiyat değişim eğilimleri beklentilerin değerlendirilmesi için önemli. Sıcak fiyat gelişmelerinin devamı, beklentinin üzerindeki enflasyon düzeyleri Fed’in yılın ilk yarısında faiz indirimi yapabileceği beklentilerini köreltebilir. Bu durum tahvil getirilerinde Bessent’in açıklamaları ve güvenli liman arayışıyla oluşan baskının azalmasına katkı sağlayabilecekken, dolar endeksinde toparlanmayı destekleyebilir. Tersi durum ise Fed’in yılın ilk yarısında faiz indirebilecek beklentilerini canlı tutabilir ve az önce belirttiğimizin tersi yönünde fiyatlamalar karşımıza çıkabilir.

Yukarıda bahsettiğimiz olası etkiler diğer etkenler dışarıda tutulduğunda görülebilecek, teoride beklenen gelişmeler. Trump devreye girdiğinden bu yana beklenti – sonuç ilişkisinin gölgede kalabildiğini gördük. Dolayısıyla veri sürecinde gündemin de yakından takip edilmesi gerekecek.

ÜFE

Üretici çıktı fiyatlarındaki değişim, sonraki dönem satış fiyatlarına yansıyarak enflasyonu etkileme eğilimi nedeniyle yakından takip edilen veriler arasında.

Aralık ayında ÜFE aylık bazda 0,2% ile beklentilerin altında kalsa da, bazı sektörlerde maliyet baskısının sürdüğünü gösterdi. Kasım’da 0,4% olan ÜFE’nin yavaşlaması olumlu gelişmeler arasındaydı. Ancak mal fiyatlarındaki 0,6% yükseliş ve akaryakıttaki 9,7%’lik artış yukarı yönlü baskıyı gösterdi.

Hizmet tarafında daha dengeli bir seyir vardı. Hatta taşımacılık ve depolama hizmetleri dışındaki kalemler, bu kalemdeki yükseliş olmasa ortaya aşağı yönlü baskı da çıkarabilirdi. Yıllık ÜFE ise aynı dönemde 3,3%’ye yavaşladı. Çekkirdek ÜFE Aralık’ta aylık bazda değişim göstermemişti. Yıllık çekirdek ÜFE ise 3,5% ile beklentilerin altında oluşmuştu.

Piyasa beklentisi ÜFE’nin Ocak’ta yıllık 3,2%’ye yavaşlayacağı, buna aylık ÜFE’nin 0,2%’de kalıcı olarak eşlik edeceği yönünde. Çekirdek ÜFE’nin aynı dönemde 3,5%’ten 3,3%’e yavaşlaması bekleniyor. Aylık çekirdek ÜFE beklentisi ise 0,3%.

Dolayısıyla ÜFE tarafındaki beklentilerin ılımlı olduğu söylenebilir. Ancak bunun Fed’in yılın ilk yarısında harekete geçmesi için yeterli olmama ihtimali bulunuyor. Dolayısıyla beklentiden de hızlı yavaşlamalar görülmesi gerekebilir.

Powell’ın Kongre’deki Sunumları

Piyasalar Trump’ın göreve gelmesinden bu yana Fed’in tarifeler başta olmak üzere keskin şekilde değişen ABD politikalarının enflasyona etkilerini nasıl değerlendirdiğini öğrenmeye çalışıyor. Enflasyonist etkiler oluşacağı konusunda neredeyse tüm kesimler hemfikir. Yine de Fed Başkanı Powell’ın bu hafta Senato’nun Bankacılık Komitesi ve Temsilciler Meclisi’nin Finansal Hizmetler Komitesi’nde yapacağı konuşmalar faiz beklentileri için önemli başlıklardan biri olacak.

Senato Bankacılık Komitesi’ndeki konuşma daha önce gerçekleşeceği, bu komitede daha az üye bulunması ve bunun daha etkin bir akış sağlaması açısından daha önemli olarak kabul ediliyor. Zaten Powell’ın iki tarafta yapacağı açıklamalar da aynı. Burada fark, iki etkinlikte soru yöneltecek kişilerin farklı olması. Ancak bu kez ortak payda, her iki komitenin de Cumhuriyetçilerin kontrolünde oluşu.

Powell’ın yapacağı sunum genellikle sunumdan birkaç saat öncesine kadar Banka’nın sayfasında yayımlanıyor. Bu nedenle konuşma öncesi fiyatlamalar başlayabilir. Konuşma sürecinde ise yöneltilecek sorular önemli olabilir.

Perakende Satışlar

Tüketim eğiliminin takibi için önemli göstergelerden biri olan perakende satışlar Aralık’ta bir önceki aya göre 0,4% artış gösterdi. Güçlü artışa karşın, Kasım ayında kampanyalarla desteklenen 0,8%’lik artışa kıyasla daha zayıf bir görünüm mevcuttu. Otomotiv sektörü rakamlarının hesaplama dışı tutulduğu çekirdek perakende satışlar ise aynı dönemde önceki aya göre 0,4% artış göstererek önceki iki aya göre daha güçlü bir tablo ortaya koymuştu.

Perakende satışların güçlü seyretmesi, bazı kalemlerin büyüme hesaplamalarına da dahil edilmesi nedeniyle önemli. Bu aynı zamanda ekonominin sıcak kaldığını göstererek, Fed’in faizlere erken müdahale edebileceği beklentilerini de baskılayabilir. Tabi bunu diğer gelişmelerle birlikte takip etmek gerekecek. Tersi durumun da yılın ilk yarısında faiz indirimi bekleyen kesimi güçlendirebileceği düşünülebilir.

Piyasa beklentisi Ocak’ta perakende satışların önceki aya göre 0,3% artabileceği yönünde. Çekirdek perakende satışlarında artış beklentisi de 0,3% düzeyinde bulunuyor.

Sanayi Üretimi

Sanayi üretimi Aralık’ta bir önceki aya göre 0,9% artarak oldukça güçlü bir tablo ortaya koymuştu. Beklentiye (0,3%) kıyasla da güçlü bir artış sunan veri, önceki aya göre de benzer bir duruş sergiledi. Bu büyümede havacılık ve savunma, madencilik sektöründeki 1,8%’lik artış ve kapasite kullanımındaki yükseliş etkili olmuştu.

Ancak piyasa beklentisi, bu güçlü yükseliş sonrası sanayi üretiminin Ocak ayında bir 0,3% gibi daha muhafazakar bir artış gösteceği yönünde. Aralık ayındaki gibi agresif bir veri sonrası, bu tür bir oran doğal karşılanabilir.

Sanayi üretiminde toparlanmanın sürmesi, ekonomik aktivite ve büyüme açısından pozitif. Dolayısıyla bu durum Fed’in faiz indirimlerini ertelemesi için gerekçe sunan başlıklardan biri. Burada diğer dikkat edilmesi gereken, kapasite kullanım oranının 77,6%’ya çıkmasına karşın hala tarihsel ortalamaların altında olması. Bu bir taraftan olumlu şekilde de yorumlanabilir.

EURO BÖLGESİ

4.Çeyrek Büyümesi

Haftanın son işlem gününde Euro Bölgesi’nde 4. çeyreğe ilişkin ikinci okuma yayımlanacak. İlk okumada 2024’ün son çeyreğinde büyüme, önceki yıla göre 0,9% oranında açıklanmış, önceki çeyreğe göre büyüme sağlanamamıştı. Piyasa beklentisi büyüme rakamlarının ikinci okumada aynı düzeyde kalacağı yönünde.

Sanayi sektöründe baskı net şekilde hissedilirken, özellikle Almanya’da daralmanın devam etmesi büyümenin baskılanmasında önemli rol oynuyor.

Verinin beklentinin altında gelmesi risk iştahı açısından pek olumlu karşılanmayabilir. Hali hazırda Avrupa Merkez Bankası’nın faiz indirimlerini sürdürmesi beklenirken, bu durumun daha sert adımları destekleme ihtimali şimdili zor görünüyor. 

Almanya Enflasyonu

Almanya’da öncü verilere göre enflasyon Ocak ayında 2,6%’dan 2,3%’e geriledi. Beklentinin altında kalan bu oran, Aralık ayına kadarki üç aylık yükseliş ardından geldi. Bu da enflasyonist baskıların azalmasıyla birlikte Avrupa Merkez Bankası’nın faiz indirimleri için göstergelerden biri olarak kabul ediliyor.

Hafta içinde verinin nihai hali açıklanacak. 2,3%’lük oranın korunması ve aylık TÜFE’nin de -0,2% olarak onaylanması bekleniyor.

ÇİN

Ocak Enflasyonu

Çin’de enflasyon Aralık 2024’e 0,1%’e kadar yavaşladı. Böylelikle enflasyon 4 aydır aralıksız şekilde baskılanmış oldu. Bu oran aynı zamanda Mart 2024’ten bu yana en düşük seviye olarak kayda geçti. Yönetimin aldığı önlemlere rağmen, fiyatlar genel seviyesine etki sınırlı kalıyor.

Piyasa beklentisi Ocak’ta enflasyonun 0,4%’e toparlanabileceği yönünde. Aynı dönemde ÜFE’nin -2,3%’ten -2,2%’ye ulaşması bekleniyor.

Düşük kalacak enflasyon, politika yapıcıların genişleyici önlemlerini sürdürmesi veya artırması için baskıları daha da artırabilir. Bu şekilde bir sonuç aynı zamanda Yuan tarafında da baskı ortaya çıkarabilir.

Verinin beklendiği gibi toparlanma göstermesi halinde, bu durum deflasyon riskinin de en azından şimdilik uzaklaşması ile rahatlatıcı etki oluşturabilir.