İlaç Sektöründe Şirketlere Genel Bakış
Yukarıdaki tabloda listelendiği üzere Borsa İstanbul’da işlem gören, sağlık ve ilaç sektöründe faaliyet gösteren ANGEN, DEVA, ECİLC, GENIL, MEDTR, RTALB, SELEC ve TRILC şirketlerini; ‘dupont analizi’, ‘temel rasyolar’, ‘güncel bilanço verileriyle büyüme oranları’ ve ‘getiri oranları’ başlıklarıyla ele alacağız. Böylelikle gerek başlıklar özelinde, gerekse genel bakışta öne çıkan şirket/şirketleri tespit edeceğiz.
2020 yılında Covid-19 pandemi döneminden bu yana ivme kazanan ilaca olan talep artışına karşın, tüm dünyada izlenen parasal genişleme sonucunda ortaya çıkan enflasyonist baskı, enerji fiyatlarındaki artış, kurda volatilitenin tarihi oranlarda gerçekleşmesi, ilaç aktif ve yardımcı maddeler, ambalaj malzemeleri ve taşımacılık fiyatlarındaki artışlar sektörde maliyetleri oldukça artırmış durumda.
Sektörün kritik ve kronik sorunu olarak görülen ‘ilaç kuru’ konusu, sektör maliyet ve karlılığına olumsuz etki eden en önemli faktörler arasındadır. Maliyetin yükseldiği ancak fiyatlama iradesinin belirlenen ilaç kuruna bağlı olmasıyla; fiyatlamanın maliyetlerin oldukça gerisinde kaldığı bir tablo ortaya çıkmaktadır.
Güncel olarak Euro kuru 19,5 TL fiyatlarında seyrediyorken, 08/07/2022 tarihinde yayınlanan fiyat listesinde 2022 yılı temmuz ayı için beşeri tıbbi ürünlerin fiyatlandırılmasında kullanılan 1 (bir) Avro değeri 7,8656 TL olarak yayınlanmıştır. An itibari ile belirlenen ilaç kuru yaklaşık %148 oranında arttırıldığında ancak reel kur değerine ulaşılmış olacak ve maliyetler ile fiyatlama gücü dengelenecektir. Yeni yılda beklenen ilaç kuru güncellemesi, sektörde karlılığı arttıracak olan önemli bir gelişme olarak beklentiler arasında yerini korumaktadır.
Enerji krizinin dünyada ve özellikle Avrupa’da birçok sektörde üretim adına aksamalara yol açtığı gibi, ilaç sektöründe de benzer sorunlara yol açtığı görülmektedir. Avrupa ülkelerinde ilaç arzında yaşanan yetersizlik, Türk ilaç sanayisi ilaç üreticileri adına yeni fırsatlar oluşturma potansiyeli taşımaktadır. Bu anlamda faaliyet alanı ilaç üretimi üzerine olan şirketlerin ihracat fırsatı kazanması, süreç içerisinde ayrıca gündeme gelebilir.
Dupont Analizi
Dupont analizi genel değerlendirmesinde ANGEN’in belirgin olarak öne çıktığı ve MEDTR’nin de beraberinde pozitif verilere sahip olduğunu görüyoruz. TRİLC ve SELEC performans olarak zayıf bir görüntü sergiliyor.
Temel Rasyo Değerlendirmesi
Temel rasyo değerlendirmesiyle PD/DD, F/K, FD/FAVÖK ve FD/Satışlar rasyolarını ele aldığımızda; en ucuz çarpanlara sahip olan şirketin DEVA olduğunu görmekteyiz.
Güncel Bilanço Verileriyle Büyüme Oranları
İncelemeye alınan veriler değerlendirildiğinde göreceli en başarılı büyüme performansı yakalayabilen şirketin MEDTR, GENIL ve SELEC olduğu görülüyor.
Hisse Getiri Oranları
Hisse getiri oranları ele alındığında 5 yıllık uzun vade bakışta DEVA’nın göreceli en yüksek getiriyi sağladığı, RTALB’nin ise ikinci yüksek getiri sağlayan şirket olarak izleniyor. Yakın dönemde başarılı büyüme verileri ile ön plana çıkan MEDTR ve GENIL kısa vadeli bakışta en yüksek getiri oranı sağlayan şirketler konumunda. ECILC ise kısa vadede yükseliş yakalayan bir diğer şirket. Verilen getiri oranları geçmişe dayalı veriler olmakla beraber geleceğe yönelik bir beklentiye işaret etmemektedir. Yeni fiyatlamalar geçmişte izlenen getiri performanslarıyla değil, yeni dönemde gerçekleşecek aksiyon ve piyasa algısıyla oluşmaktadır. Bu nedenle geçmişteki getiri oranlarının yalnızca karşılaştırma maksadıyla incelenmeye alındığı hususu gözden kaçırılmamalıdır.
Bu çalışma kapsamında incelemeye alınan veriler, faaliyet alanları ile gelecek adına oluşturmuş oldukları projeksiyonlar ve fiyat çarpanlarını göz önünde bulundurarak defansif bir bakışla; DEVA ve TRİLC şirketlerinin gelecek adına öne çıkabileceğini düşünüyor ve beğeniyoruz.