Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması / Alüminyum Sektörü

1 Ekim 2023 itibarıyla geçiş dönemi başlayan SKDM gelecek dönemde küresel ticaretin odak noktası haline gelecek. Dolayısıyla düzenlemeden daha az etkilenmek için şirketlerin yol haritaları önem arz edecek. Önceki raporlarımızda SKDM hakkında detaylı bilgileri paylaşmıştık. Raporumuza ulaşmak tıklayabilirsiniz. Genel olarak SKDM’nin etki edeceği sektörler;

• Demir – Çelik
• Çimento
• Gübre
• Elektrik
• Alüminyum
• Hidrojen

olarak sıralamıştık. Bu bağlamda Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması / Demir - Çelik Sektörü hakkında detaylı bilgiye ulaşmak için tıklayabilirsiniz.

Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması / Çimento Sektörü hakkında detaylı bilgiye ulaşmak için tıklayabilirsiniz.

Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması / Gübre Sektörü hakkında detaylı bilgiye ulaşmak için tıklayabilirsiniz.

Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması / Elektrik Sektörü hakkında detaylı bilgiye ulaşmak için tıklayabilirsiniz

→ Borsa İstanbul’da Metal Ana Sektörü adı altında işlem gören 25 tane şirket bulunmaktadır. Alüminyum sektörüne dahil edilebilecek şirketlerde Metal Ana sektörü adı altında işlem görmektedir. TUCLK, YKSLN, CUSAN ve DOKTA sektörde yer alan şirketler olarak karşımıza çıkmaktadır. Aşağıdaki tabloda sektöre dahil olan şirketler ve temel piyasa çarpanları bulunmaktadır.

Not: Veriler 30.10.2023 kapanış bilgilerini içermektedir.

Alüminyum ürünler, karbon kaçağına yüksek oranda maruz kaldıkları için Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizmasına dahil edilmelidir. Diğer yandan çeşitli endüstriyel uygulamalarda, alüminyum ürünler, çelik ürünlere çok benzer özellikleri nedeniyle çelik ürünlerle doğrudan rekabet halindedir.

Ürün Kapsamı

Öncelikle Alüminyumun daha sürdürülebilir bir enerji sistemine ve daha yeşil, daha döngüsel bir ekonomiye geçişte de hayati bir rol oynadığını farkında olmalıyız. Alüminyum, örneğin güneş panelleri, elektrik iletim sistemleri, rüzgar türbinleri, piller ve elektrikli araçlarda önemli bir değere sahip olan bileşendir.

Alüminyumun dünyada en çok kullanılan demir dışı metal olmasının sebepleri arasında kullanım aşamasında paketleme, temiz enerji teknolojileri, binalar vb. sektörlerin karbonsuzlaştırılmasına olanak sağlayan önemli miktarda enerji ve CO2 tasarrufu sağlamasıdır. Bununla birlikte alüminyum birçok kez geri dönüştürülmeye müsait bir demir dışı metal olduğundan şimdiye kadar üretilen alüminyumun %75’i hala piyasada bulunmaktadır.

→ Sürdürülebilir bir yaşam kurmak için gerekli malzemelerden olan Alüminyuma bir bakalım;

• Düşük karbon salınımı, verimli yakıt kullanımı ve darbeleri sönümleme yeteneği sayesinde taşımacılık sektöründe, hızlı trenler ve uçaklar da dahil tercih edilen bir malzemedir.
• Enerjiyi ekonomik tüketen, estetik bina ve diğer inşaat tasarımları için uygundur.
• Özgün niteliklerini çok büyük ölçüde koruyarak defalarca geri dönüşüm işlemi uygulanabildiği için, döngüsel ekonomi amacı için değerli bir malzemedir.
• Alüminyum ürünlerinin kullanım ömrü uzundur. Örneğin, yapı endüstrisinde yaklaşık 50 yıl. Otomotiv endüstrisinde 15 yıldır.

Bir önceki raporda Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizmasının etki ettiği Elektrik sektörünü incelemiştik. Sektör incelemesi içinde elektrikli araç üretiminin önemini vurgulamıştık. Yukarıda sürdürülebilir bir yaşam için alüminyumun önemli maddelerini sıraladık. Otomotiv endüstrisinde ömrünün uzun olmasının sebebine bakacak olursak da araçların alüminyum ile hafifletilmesinin en önemli karşılığı hareket etmek için gereken enerjiyi azaltmasından geçmesidir. Bu sebeple de alüminyumun daha fazla tercih edildiği görülüyor. Örneğin, araba, kamyon, uçak, gemi, tren gibi.

Ticaret Bakanlığı’nın Avrupa Yeşil Mutabakatı sunumunda Alüminyum Sektörü için bazı riskler ve fırsatlardan bahsedilmiştir:

• Alüminyum sektörü ihracatının %55’ini AB’ye yönelik olması sebebiyle Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması sektörün ihracatında bürokratik ve mali yük getirme riski taşımaktadır.
• Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması kapsamında sadece üretim esnasında açığa çıkan emisyonlar değil, elektrik kullanımından kaynaklanan ve hammadde içeriğindeki emisyonlarında dahil edilmesi söz konusu olabilecektir.
• Alüminyum sektörü enerji yoğun bir sektör olmakla birlikte, yenilenebilir enerji kaynaklarından enerji tedariki sağlanması mümkündür.
• Döngüsel ekonomi sera gazı emisyonlarının azaltılması açısından önem teşkil etmektedir.
• Avrupa Yeşil Mutabakat’ı kapsamında binalara yönelik yenileme dalgası, yenilenebilir enerji yatırımlarının artırılması ve ulaştırma sektörüne yönelik dönüşüm hedefleri mevcut taleplerde değişikliğe yol açacaktır.

→ Yenilenebilir enerji kaynaklarının SKDM kapsamındaki önemi bilinmekle beraber konuyla ilişkili olarak alüminyumun kullanımının yenilenebilir enerjide neyi ifade ettiğine değinmek faydalı olacaktır. Alüminyum, Avrupa’nın yeşil enerji dönüşümünde odak noktada yer alıyor. Bunun sebebi de alüminyumun birçok kullanım alanı olmasından kaynaklanıyor. Rüzgar ve güneş enerjisinden alternatif yakıt hücrelerine, hidrojen üretimine, yüksek gerilim kabloları ve piller neredeyse tüm enerji üretimi, iletimi ve depolama teknolojilerinde alüminyum kullanılıyor. Alüminyumun iyi bir iletken olması bunun yanında hafif olması yenilenebilir enerji üretim sistemleri için ideal madde olarak karşımıza çıkmaktadır. Güneş enerjisi uygulamalarında en yaygın kullanılan malzeme alüminyumdur. Diğer yandan Alüminyum, kule platformu bileşenleri, trafo istasyonları ve türbinler dahil olmak üzere kıyıdaki ve kıyıdaki rüzgar enerjisi çiftliklerinde de yaygın olarak kullanılmaktadır. Avrupa Komisyonu'na göre, yalnızca rüzgar türbinlerine yönelik AB alüminyum talebinin 2050 yılına kadar 140.000 tona ulaşması bekleniyor.

Genel Değerlendirme;

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Avrupa Yeşil Mutabakatı ve Alüminyum Sektörü raporuna göre; Alüminyum %100 geri dönüştürülebilir özelliği sayesinde avantajlı konumda yer almaktadır. Günümüzde birincil alüminyum üretiminde ortalama ton başına 17 ton olan CO₂ salınımının 2050 yılına kadar %85 azalarak ortalama 2.5 ton seviyesine düşmesi hedeflenmektedir. Toplam geri dönüşüm ile sağlanan alüminyum hammadde talebinin 100 milyon tonun üzerine çıkması beklenmektedir.  Alüminyum sektörünün toplam karbon salınımının ise 1.127 milyon tondan % 78 azalma ile 250 milyon tona gerilemesi hedeflenmektedir. Alüminyum %100 oranında ve bir çok kez geri dönüştürülebilir.  Geri dönüşümde, birincil alüminyum üretiminde tüketilen enerjinin yaklaşık %5’i kadar enerji tüketilir ve çevreye çok daha az karbon salınır. Genel olarak sektöre bakıldığında Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizmasından daha az etkileneceğini söylemek mümkün olabilir. Alüminyumun geri dönüştürülebilir bir madde olması her alanda kullanımını kolaylaştırmakta hem enerji tasarrufu hem de enerji verimliliği sağlamaktadır. Yenilenebilir enerji dönüşümünde RES ve GES’lerde en ideal madde oluşu da alüminyuma önümüzdeki dönemlerde talebin daha da artacağını göstermektedir. Bu kapsamda sektör bazlı çalışmalarımıza devam edeceğiz. Bir sonraki raporumuzda son olarak Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizmasının etki ettiği  Hidrojen sektörünü inceleyeceğiz.