Borsa İstanbul'da Bedelsiz Sermaye Artırımı: Yatırımcılar İçin Yeni Bir Fırsat mı?

Borsa İstanbul'da şirketler, büyüme hedeflerini gerçekleştirmek ve finansal yapılarındaki dengeyi sağlamak amacıyla çeşitli finansal stratejiler kullanır. Bunlardan biri de bedelsiz sermaye artırımıdır. Peki, bedelsiz sermaye artırımı nedir ve anlama gelir? Ne gibi fırsatlar sunar? Avantaj ve dezavantajları nelerdir? Bu çalışmamızda bedelsiz sermaye artırımını tüm detayları ile birlikte ele alacağız.

Bedelsiz sermaye artırımı, şirketlerin özkaynaklarını kullanarak sermaye artırması ve mevcut hissedarlarına herhangi bir bedel ödemeden yeni hisse senetleri dağıtması işlemidir. Şirket, bu artırımı genellikle iç kaynaklarını kullanarak gerçekleştirir. Bu kaynaklar arasında:

• Geçmiş yıl karları,
• Emisyon primleri,
• Yedek akçeler,
• Yeniden değerleme fonları gibi kalemler bulunur.

Bu işlem sonucunda şirketin toplam sermayesi artarken, hisse sayısı da artar. Ancak, teorik olarak şirketin toplam piyasa değeri değişmez. Çünkü yeni hisseler mevcut hissedarlara orantılı şekilde dağıtıldığı için şirketin finansal yapısında yeni bir nakit giriş-çıkışı olmaz. Bedelsiz sermaye artırımı genellikle hisse senedi fiyatlarını düşürerek hisseye olan ilgiyi artırmayı ve şirketin daha likit hale gelmesini sağlamayı amaçlar. Ancak enflasyon gibi makroekonomik değişkenler bedelsiz sermaye artırımlarının etkisini ve gerekliliğini etkileyecek faktörler olarak karşımıza çıkabilir. Enflasyonist dönemlerde şirketlerin özkaynakları eriyebilir. Bu durumda bedelsiz sermaye artırımı finansal yapıların korunması için bir araç olabilir.

Avantaj ve Dezavantajları nelerdir?

Şirket Açısından Avantajları

→ Bedelsiz sermaye artırımı, şirketin özkaynaklarını kullanarak sermayesini artırmasını sağlar. Bu durum şirketin bilançosunu güçlendirebilir.

→ Şirket, dış finansman veya borçlanma ihtiyacı olmadan özkaynaklarını büyütebilir.

→ Hisse sayısının artması, piyasada daha fazla işlem görebilmesine olanak tanır. Bu durum özellikle küçük yatırımcılar için cazip olabilir.

→ Bedelsiz sermaye artırımı sonrası hisse fiyatı düşeceği için yatırımcıların hisseye erişimi kolaylaşır.

Yatırımcı Açısından Avantajları

→ Yatırımcılar, sahip oldukları hisseler oranında bedelsiz hisse alarak yatırım portföylerini büyütürler.

→ Şirket, ilerleyen dönemde karlılığını artırırsa, dağıtacağı toplam temettü miktarını yükseltebilir ve hisse başına düşen temettü miktarı tekrar artabilir.

Şirket Açısından Dezavantajları

→ Şirket, bedelsiz sermaye artırımı yaparak sermayesini güçlendirse de, kar payı dağıtmak yerine iç

kaynaklarını kullanmış olur. Bu durum bazı yatırımcılar tarafından olumsuz karşılanabilir.

→ Bedelsiz sermaye artırımı şirketlerin büyüdüğü anlamına gelmeyebilir. Burada şirketin karlılığına ve yatırım stratejilerine göz atmak gerekebilir. Eğer artan karlılık ve güçlü bir yatırım stratejisi varsa büyümenin bir yansıması olabilir. Ancak bedelsiz sermaye artırımı sadece hisse fiyatını hareketlendirmek ya da enflasyon muhasebesi sebebiyle yapıldıysa bir miktar risk oluşturabilir.

Yatırımcı Açısından Dezavantajları

 → Bedelsiz sermaye artırımı değerlendirilirken yatırımcılar, şirketin gelir, karlılık, yatırım stratejisi ve sektördeki konumlarını da ayrıca incelemelidir. Şirketin karlılığı sürekli azalıyorsa bedelsiz sermaye artırımı yanıltıcı bir gösterge olabilir.

Bedelsiz Sermaye Artırımı Nasıl Hesaplanır?

Bu işlem sonucunda yatırımcıların elindeki hisse sayısı artarken, hisse başına düşen fiyat ise oransal olarak azalır. Teorik olarak şirketin toplam piyasa değeri değişmez.

Mevcut Lot Sayısı: Yatırımcıların bölünme öncesinde sahip olduğu toplam hisse miktarıdır.

Bedelsiz Oranı: Şirketin açıkladığı bedelsiz dağıtım oranıdır ve yüzde (%) olarak ifade edilir. Örneğin, %50 bedelsiz sermaye artırımı, yatırımcıların elindeki her 100 lot için 50 lot daha eklenmesi anlamına gelir.

Hisse Fiyatı: Bedelsiz bölünme öncesindeki son işlem günü ağırlıklı ortalama fiyatı esas alınır.

Bedelsiz Dağıtım Sonucu Elde Edilecek Lot Sayısı = Mevcut Lot Sayısı x (Bedelsiz oranı / 100)

Bedelsiz Sonrası Yeni Hisse Fiyatı = Hisse Fiyatı / (1 + (Bedelsiz Oranı / 100)

Bedelsiz Sermaye Artırımı Süreci

Bedelsiz sermaye artırımı süreci, şirketin yönetim kurulu tarafından alınan karar doğrultusunda belirli aşamalardan geçerek tamamlanır.

→ Yönetim Kurulu Kararı ve SPK Onayı

Şirketin yönetim kurulu, bedelsiz sermaye artırımı yapmaya karar verdikten sonra bu kararını Sermaye Piyasası Kurulu’na ileterek onay alır. (Not: Bedelsiz sermaye artırımı onay süreci tamamen SPK’nın takdirine bağlıdır. Başvurunun reddedilme ihtimalide olabilir. Şirketlerin başvuru detayları ve işlem sırasına göre yapılan değerlendirmeler sonucunda bu sürecin uzunluğu değişiklik gösterebilir. Bu sebeple kesin tarih vermek mümkün değildir. Başvuru sonuçlarına SPK genellikle her hafta yayımladığı bülteninde yer verir. 2025 yılı SPK Bültenlerine bağlantı üzerinden kolayca ulaşım sağlayabilirsiniz → https://spk.gov.tr/spk-bultenleri/2025-yili-spk-bultenleri )

→ KAP’ta Açıklama ve Kayıt Tarihinin Belirlenmesi

SPK onayının ardından şirket, Kamuyu Aydınlatma Platformu (KAP) üzerinden yatırımcıları bilgilendirir. Bu açıklamada; bedelsiz sermaye artırım oranı, hak kullanım tarihi, kayıt tarihi gibi bilgiler yer alır.

→ Kayıt Tarihi ve Hak Sahipliği Belirlenmesi

Belirlenen kayıt tarihi itibarıyla hisseleri ellerinde bulunduran yatırımcılar bedelsiz sermaye artırımından yararlanmaya hak kazanır.

→ Bedelsiz Payların Hesaba Geçmesi

Bölünme günü geldiğinde bedelsiz hisseleri yatırımcıların hesaplarına otomatik olarak aktarılır. Yatırımcıların bu süreçte herhangi bir işlem yapmasına gerek yoktur.

2025 yılının daha çok başında olmakla beraber, birçok şirketin bedelsiz sermaye artırımı yapmak için SPK’ya başvuruda bulunduğunu görmekteyiz. Yukarıda paylaşmış olduğumuz bültenler bağlantısından başvurusu onaylanan şirketlere kolaylıkla ulaşabilirsiniz. Başvuru yapan şirketleri ise aşağıda hazırlamış olduğumuz tablodan görebilirsiniz.

Özetle, bedelsiz sermaye artırımlarının yatırımcılar tarafından genellikle olumlu bir gelişme olarak değerlendirildiği görülmektedir. Bedelsiz sermaye artırımı, şirketin büyüdüğüne ve güven verdiğine dair bir algı oluşturabilir. Ancak bu sürecin teknik bir işlem olduğu ve şirketin temel değerinde bir değişiklik yaratmadığı göz önünde bulundurulmalıdır. Bazen yatırımcılar bedelsiz sermaye artırımı haberleriyle hisseye ilgi göstererek talebi artırabilir, ancak bu talebin kısa vadeli olup olmadığı oldukça önemlidir. Burada şirketin finansal performansı fiyat hareketleri açısından yol gösterici bir nitelik taşıyabilir. Finansal yapısı zayıf olan şirketin bedelsiz sermaye artırımı sonrasında fiyatlamasında volatilite hakim olabilir. Bununla beraber piyasadaki risk iştahı da süreci etkileyen faktörler arasında yer alabilir. Kısacası, bedelsiz sermaye artırımı piyasa dinamikleri açısından önemli bir araçtır ve şirketlerin finansal yapısı, sektördeki konumları, makroekonomik gelişmelere yönelik verdikleri reaksiyonlara bağlı olarak farklı şekillerde algılanabilir. Bedelsiz sermaye artırımı gerçekleştirmek isteyen şirketleri detaylıca incelemenin riskleri de minimuma indirmek adına önem taşıdığını belirtmek fayda sağlayabilir.