Borsa İstanbul’un Nabzı: 4 Ana Sektör Endeksi

Borsa İstanbul (BIST), Türkiye finans piyasalarının kalbi konumunda olup, yatırımcılar için geniş bir yatırım evreni sunmaktadır. Hisse senedi piyasasında, farklı sektörlerde faaliyet gösteren şirketlerin performansını takip edebilmek ve sektörel eğilimleri analiz edebilmek adına oluşturulan endeksler, yatırım kararlarının şekillenmesinde kritik bir rol oynamaktadır.  Her bir endeks, temsil ettiği sektörün genel yapısını, piyasa dinamiklerini ve yatırımcılar için sunduğu fırsatları yansıtması açısından büyük önem taşımaktadır. Bu çalışmamızda, Borsa İstanbul’un dört ana sektör endeksi olan BIST Banka Endeksi (XBANK), BIST Sınai Endeksi (XUSIN), BIST Hizmetler Endeksi (XUHIZ) ve BIST Holding ve Yatırım Endeksini (XHOLD) detaylı olarak inceleyeceğiz.

İlk çalışmamızda Borsa İstanbul’un ana endekslerini BIST 500, BIST100, BIST 50 ve BIST 30 olarak sınıflandırmıştık. Ana endeksler dışında ise takip ettiğimiz 4 ana 28 alt olmak üzere 32 sektör endeksi bulunduğunu belirtmiştik.

→ Serinin ilki olan ‘’Borsa İstanbul'un Yapı Taşları: Endeksler’’ raporuna bağlantı üzerinden ulaşabilirsiniz.

3 seri halinde devam ettirdiğimiz çalışmamıza ikinci etapta 4 Ana Sektör Endeksi başlığı ile devam ediyoruz. 3.seri ise Alt Sektör Endeksleri olarak devam edecektir.

BIST Banka Endeksi (XBANK)

Borsa İstanbul’da işlem gören bankaların hisse senetlerinden oluşan sektörel bir endekstir. Endeks içerisinde 10 tane hisse senedi bulunurken, Bu hisselerden 4 tanesi Bist 30 endeksi içerisinde yer almaktadır.

XBANK, bankacılık sektörünün genel performansını, kredi piyasalarını ve ekonomik aktiviteyi ölçmek için kullanılır. Bankaların borsa performansları, faiz oranları, kredi hacmi ve ekonomik büyüme gibi faktörlerden etkilenir.

Bankacılık sektörü, borsada en çok işlem gören sektörlerden biridir. Yatırımcılar, Türkiye ekonomisinin gidişatını anlamak için bu endeksi takip eder. Bankacılık endeksi, BIST 100 ve BIST 30 gibi ana endekslerin performansını da doğrudan etkiler.

Bankacılık sektöründeki fiyatlamalar üzerinde birçok etken bulunur.  Başta makroekonomik gelişmeler (enflasyon, faiz, büyüme vb.) olmak üzere ülke risk primindeki gerileme (300 baz puanın altında devam eden seyir) Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşlarının değerlendirmeleri ve yabancı yatırımcı ilgisi örnek olarak gösterilebilir. Son süreçte görülen pozitif fiyatlama reaksiyonuyla beraber XBANK endeksinin yıl başından bu yana (12 Mart 2025 itibariyle) yaklaşık %14’lük getiriye sahip olduğu görülmektedir. Burada enflasyon ve faiz politikasının uyumlu şekilde ilerlemesinin büyük bir etken olduğunu söylemek mümkün. Özellikle Şubat ayı enflasyon verilerinin beklentilerin oldukça altında gerçekleşmiş olmasının TCMB’nin faiz indirim sürecine devam etmesi için bir basamak görevi üstlendiğini söyleyebiliriz. Bu bağlamda TCMB’nin politika faizinde 250 baz puanlık indirime gitmiş olması da başta XBANK endeksi olmak üzere BİST100 ve BİST30 endekslerindeki yükselişi de beraberinde getirdi. Yılın kalan kısmında da özellikle enflasyon ve faize yönelik gelişmelerin Borsa İstanbul’da katalizör görevi görmeye devam edeceği söylenebilir. İlaveten yabancı yatırımcı ilgisinin de artacağı beklentisi Bankacılık endeksinin pozitif ayrışmasında önemli rol oynayabilir.

Sektör içerisinde 11 Mart 2025 piyasa kapanışı itibariyle ağırlığı en yüksek ilk 5 hisseyi sıralayacak olursak; AKBNK, ISCTR, YKBNK, GARAN ve VAKBN hisse senetleri öne çıkmaktadır. Endeks temel çarpanlarına göz attığımız zaman 11 Mart 2025 piyasa kapanışı itibariyle 5,72 F/K ve 0,99 PD/DD oranlarında işlem görmektedir.

BIST Sınai Endeksi (XUSIN)

BIST Sınai Endeksi (XUSIN), Borsa İstanbul’da sanayi sektöründe faaliyet gösteren şirketlerin hisse senetlerinden oluşan sektörel bir endekstir. Endeks içerisinde 238 tane hisse senedi yer almaktadır. 19 sanayi şirketi Bist100 endeksi içerisinde yer alırken, Bunlardan 7 tanesi Bist30 endeksinde bulunmaktadır.

XUSIN, Türkiye’nin sanayi üretimi, ihracatı ve ekonomik büyümesi hakkında önemli bilgiler sunar. Özellikle imalat, kimya, metal, otomotiv, savunma sanayi ve diğer üretim sektörlerinde faaliyet gösteren firmaları kapsar. İhracat ve Sanayi cephesinden bakıldığında kritik bir göstergedir. Sınai Sektörüne yatırım yaparken, döviz kurları, hammadde maliyetleri, faiz oranları ve küresel ticaret Sanayi dengeleri dikkatle analiz edilmelidir.

Sınai endeksinin 2024 yılından beri negatif ayrışarak Borsa İstanbul’u baskılamasının ardında gelen sebeplerden olan faiz oranlarının yüksek oluşu, ekonomik risklerin devam etmesi, küresel ekonomik görünümde olumsuz performansların devam etmesi, döviz kuru gibi maddelerden dolayı şirketler, bilançolarında zarar açıklamalarına devam ediyor. Bu da yatırımcılar açısından sektör tercihlerinde ilk sıralarda yer almamasına ve popülaritesinin azalmasıyla birlikte baskılanmasına sebep olmaktadır. Sektör içerisinde 238 şirketin yer alması baskılanma durumlarında Borsa İstanbul’u da etkilediği için yatırımcılar tarafından yakından takip edilen endeksler arasında yer almaktadır. Son süreçteki gelişmeler doğrultusunda XUSIN endeksinde yukarı yönlü hareketin ivme kazandığı ve yıllık getirisinin pozitif tarafa geçtiği görülmektedir. Yılın kalan kısmında özellikle TCMB’nin faiz indirim sürecine devam etmesi halinde şirketler üzerindeki maliyet baskının azalma ihtimali bilançolarına da olumlu yansıyabilir. Diğer taraftan Avrupa'da gerçekleşmesi planlanan 500 milyar Euro’luk Altyapı ve Savunma harcamalarının Türkiye üzerine de olumlu yansımaları izlenebilir. Özellikle sanayi sektöründe Avrupa’ya ihracat yapan şirketlerin gelişmelere uyum sağlanabilmesi halinde pozitif ayrışması gündemde yer alabilir.

Sektör içerisinde 11 Mart 2025 piyasa kapanışı itibariyle ağırlığı en yüksek ilk 5 hisseyi sıralayacak olursak; TUPRS, EREGL, FROTO, SASA ve CCOLA hisse senetleri öne çıkmaktadır. Endeks temel çarpanlarına göz attığımız zaman 11 Mart 2025 piyasa kapanışı itibariyle 24,69 FK ve 1,54 PD/DD oranlarında işlem görmektedir.

BIST Hizmetler Endeksi (XUHIZ)

BIST Hizmetler Endeksi (XUHIZ), Borsa İstanbul’da işlem gören ve hizmet sektöründe faaliyet gösteren şirketlerin hisse senetlerinden oluşan bir endekstir. Bu endeks, turizm, perakende, sağlık, lojistik, telekomünikasyon ve enerji gibi hizmet sektörlerinde faaliyet gösteren firmaları içerir. Hizmet sektörü, Türkiye ekonomisinin büyümesiyle doğrudan bağlantılı olduğundan, bu endeks tüketici harcamaları ve ekonomik aktivitenin önemli bir göstergesidir. Endeks içerisinde 129 hisse senedi bulunmaktadır. Bunlardan 9 tanesi Bist 100 içerisinde yer alırken 3 tanesi Bist 30 endeksi içerisinde yer almaktadır.

XUHIZ, Türkiye’deki hizmet sektörünün genel sağlığını ve tüketici eğilimlerini takip etmek isteyen yatırımcılar için önemli bir göstergedir. Özellikle turizm, perakende, sağlık ve telekom sektörlerinde faaliyet gösteren şirketlere yatırım yapmayı düşünenler, döviz kurları, faiz oranları ve tüketici harcamalarını yakından izlemelidir.

Sektör içerisinde 11 Mart 2025 piyasa kapanışı itibariyle ağırlığı en yüksek ilk 5 hisseyi sıralayacak olursak; THYAO, BIMAS, TCELL, PGSUS ve MGROS hisse senetleri öne çıkmaktadır. Endeks çarpanlarına göz attığımız zaman 11 Mart 2025 piyasa kapanışı itibariyle 15,09 F/K ve 1,31 PD/DD oranlarında işlem görmektedir.

BIST Holding ve Yatırım Endeksi (XHOLD)

BIST Holding ve Yatırım Endeksi (XHOLD), Borsa İstanbul’da işlem gören holding ve yatırım şirketlerinin hisse senetlerinden oluşan bir sektörel endekstir. Endeks içerisinde 55 hisse senedi yer almaktadır. Bunlardan 7 tanesi Bist100 endeksinde bulunurken Bist30 endeksinde 2 tane Holding hisse senedi bulunmaktadır.

XHOLD, Türkiye'nin en büyük holdinglerini ve yatırım şirketlerini kapsadığı için ülke ekonomisinin genel durumu hakkında önemli bir gösterge olarak kullanılır. Holdingler, farklı sektörlerde faaliyet gösteren çok sayıda şirketi bünyesinde barındırdığı için çeşitlendirilmiş yatırım imkanı sunar ve ekonomik büyüme ile doğrudan ilişkilidir. Holdingler, kriz dönemlerinde daha dirençli olabilir ve ekonomik dalgalanmalardan tek bir sektöre kıyasla daha az etkilenir. Büyük ölçekli yatırımlar, birleşmeler ve stratejik ortaklıklar yoluyla borsaya olan ilgiyi artırarak Borsa İstanbul’un uzun vadeli büyümesine katkıda bulunur. Bu endekse yatırım yapmadan önce, döviz kurları, faiz oranları ve genel ekonomik durumu analiz etmek önemlidir.

Sektör içerisinde 11 Mart 2025 piyasa kapanışı itibariyle ağırlığı en yüksek ilk 5 hisseyi sıralayacak olursak; SAHOL, KCHOL, SISE, TAVHL ve AGHOL hisse senetleri öne çıkmaktadır. Endeks çarpanlarına göz attığımız zaman 11 Mart 2025 piyasa kapanışı itibariyle 174,60 F/K ve 0,94 PD/DD oranlarında işlem görmektedir.

Özetle, Banka, Sınai, Holding ve Hizmetler endeksleri, borsanın genel sağlığını, likiditesini ve yatırımcı ilgisini belirlemede kritik bir rol oynar. Bu endeksler, farklı sektörleri temsil ederek Borsa İstanbul’un çeşitliliğini ve istikrarını artırırken, aynı zamanda Türkiye ekonomisinin büyüme dinamiklerini de yansıtır.

Bu dört endeksin bir araya gelmesi, Borsa İstanbul’un sağlıklı bir şekilde işlemesini, yatırımcılar için çeşitli yatırım fırsatları sunmasını ve Türkiye ekonomisinin farklı yönlerini borsa aracılığıyla temsil etmesini sağlar. Her bir endeks, kendi içinde farklı dinamiklere sahip olsa da birlikte değerlendirildiğinde, Borsa İstanbul’un genel performansı ve istikrarı açısından kritik bir rol oynamaktadır. 4 Ana endeksin performansı yatırımcılara farklı sektörlerde fırsatlar sunarak risk-getiri dengesini optimize etme imkanı verir. Hangi endeksin tercih edileceği, yatırımcının risk algısına, yatırım süresine ve piyasa beklentilerine bağlıdır. Makroekonomik gelişmelere ve sektörel bazlı haberlere göre fiyat hareketliliği izlediğimiz bu endekslerde, ağırlığı yüksek ve sektörü domine eden şirketlerde oldukça önemlidir. Ana endekslerde olduğu gibi (BİST500, BİST100, BİST50, BİST30), 4 ana sektör endeksinde de makroekonomik gelişmelere kolayca uyum sağlayabilen, makul piyasa çarpanlarına sahip ve büyüme odaklı stratejisi olan şirket seçimi yapmanın avantaj sağlayabileceği unutulmamalıdır.

2.serimizde 4 ana sektör endeksini detaylıca aktarmaya çalıştık. Alt sektör endekslerinin piyasa açısından ne anlam ifade ettiğini anlamak adına 3.seri için beklemede kalın!