Borsa İstanbul’un Derinlikleri: Alt Sektör Endeksleri

20 Mart 2025 GCM Araştırma & Analiz- Araştırma & Analiz VİOP&Borsa

Borsa İstanbul, yatırımcılara geniş bir yelpazede yatırım fırsatları sunan dinamik bir piyasadır. BIST'te işlem gören şirketler, farklı sektörlerde faaliyet gösterdikleri için yatırımcıların piyasa hareketlerini daha detaylı analiz edebilmesi amacıyla ana endekslerin yanı sıra alt sektör endeksleri de oluşturulmuştur.

Alt sektör endeksleri, belirli bir sektör veya alt sektördeki şirketlerin performansını ölçmek ve takip etmek için kullanılan göstergelerdir. Bu endeksler, yatırımcılara spesifik sektörlerdeki trendleri değerlendirme imkanı sunarak portföy çeşitlendirme stratejilerine katkı sağlar. Bankacılık, teknoloji, enerji, sanayi ve kimya gibi birçok farklı sektörü kapsayan bu endeksler, yatırımcıların sektör bazlı kararlar almasına yardımcı olur.

İlk çalışmamızda Borsa İstanbul’un ana endekslerini BİST500, BİST100, BİST50 ve BİST30 olarak sınıflandırmıştık. İkinci çalışmamızda Ana endeksler dışında ise takip ettiğimiz 4 ana 28 alt olmak üzere 32 sektör endeksi bulunduğunu belirtmiştik. 3 seri halinde devam ettirdiğimiz çalışmamıza, son bölüm olan Alt Sektör Endeksleri başlığı ile devam ediyoruz.

→ Serinin ilki olan ‘’Borsa İstanbul'un Yapı Taşları: Endeksler’’ raporuna bağlantı üzerinden ulaşabilirsiniz.

→ Serinin ikincisi olan ‘’Borsa İstanbul'un Nabzı: 4 Ana Sektör Endeksi’’ raporuna bağlantı üzerinden ulaşabilirsiniz.

BIST Gıda, İçecek Endeksi (XGIDA): Gıda ve içecek sektöründeki şirketlerin hisse senetlerinden oluşan bir sektörel endekstir. Bu endeks, gıda üretimi, tarım, içecek ve perakende gıda satış sektörlerinde faaliyet gösteren şirketleri kapsar. Gıda sektörü, temel tüketim ürünleri ürettiği için ekonomik dalgalanmalardan nispeten daha az etkilenir ve defansif bir yatırım aracı olarak görülür. Endeks içerisinde 46 hisse senedini barındırmaktadır. Endeks içerisinde ağırlığı en yüksek 3 şirket CCOLA, AEFES ve ULKER olarak karşımıza çıkmaktadır.

BIST Ulaştırma Endeksi (XULAS): Havacılık, denizcilik, kara taşımacılığı sektörlerindeki şirketleri kapsar. Endeks içerisinde ağırlığı ve piyasa değeri yüksek şirketler bulunduğu için yatırımcılar tarafından takip edilen önemli endekslerden birisidir. Endeksi etkileyen faktörler; Petrol ve yakıt fiyatları, mevsimsel ve dönemsel faktörler ve regülasyon - politik gelişmeler olarak karşımıza çıkmaktadır. Özellikle döviz kuru ve petrol fiyatlarındaki değişimlerin, sektörü en fazla etkileyen unsurlar arasında yer aldığı söylenebilir. Endeks içerisinde 12 hisse senedi bulunmaktadır. Endeks içerisinde ağırlığı en yüksek 3 şirket THYAO, PGSUS ve RYSAS olarak karşımıza çıkmaktadır.

BIST Kimya, Petrol, Plastik Endeksi (XKMYA): Kimyasal madde, petrol ve plastik üretimi yapan şirketlerden oluşur. Sektörü etkileyen faktörler; petrol fiyatları, döviz kurları, ekonomik büyüme, çevresel düzenlemeler, arz-talep dengesi ve küresel gelişmeler olarak belirtilebilir. Özellikle enerji ve hammadde fiyatlarındaki değişimler sektörü en çok etkileyen unsurlardır. Endeks içerisinde ağırlığı en yüksek 3 şirket TUPRS, SASA ve GUBRF olarak karşımıza çıkmaktadır.

BIST İletişim Endeksi (XILTM): Telekomünikasyon, internet hizmetleri, mobil operatörler ve diğer iletişim altyapısı sağlayan şirketlerden oluşan bir sektörel endekstir. Endeksi etkileyen faktörler; teknolojik gelişmeler ve yenilikler, regülasyonlar ve yasal düzenlemeler, rekabet ve pazar payı, tüketici talebi ve harcama eğilimleri, dijitalleşme ve internetin yaygınlaşması olarak belirtilebilir. Bu etkenler endeksteki fiyat hareketleri açısından önem taşır. Bu faktörlerin izlenmesi, iletişim sektöründeki şirketlerin performansını anlamada ve yatırım kararları almakta önemli bir rol oynar. Endeks içerisinde TCELL ve TTKOM olmak üzere iki şirket yer almaktadır.

BIST Teknoloji Endeksi (XUTEK): BIST Teknoloji Endeksi, Türkiye’deki teknoloji şirketlerinin performansını izlemeyi amaçlar. Bu endeks, teknoloji ve bilişim sektöründeki şirketlere yatırım yapmak isteyen yatırımcılar için önemli bir referans noktasıdır. Endekste, yazılım, donanım, yapay zeka, savunma sanayi sektörlerindeki şirketler yer alabilir. Küresel cephedeki gelişmeler, dijitalleşmenin hız kazanması, yapay zeka ve teknoloji yatırımlarının artması gibi faktörlerin endeksteki fiyat hareketleri üzerinde etkili olduğu söylenebilir. Endeks içerisinde ağırlığı en yüksek 3 şirket ASELS, MIATK ve LOGO olarak karşımıza çıkmaktadır.

BIST Taş, Toprak Endeksi (XTAST): Borsa İstanbul'da işlem gören çimento, cam, seramik ve diğer metalik olmayan mineral ürünler sektörlerindeki şirketlerin performansını ölçen bir endekstir. Endeksi etkileyen faktörler; Türkiye’de ve küresel ölçekte inşaat sektöründeki büyüme veya daralma, konut kredisi faiz oranları, kentsel dönüşüm projeleri, döviz kuru, enflasyon, faiz oranları, finansman maliyetleri, ihracat ve ticaret politikaları öne çıkan başlıklar olarak sıralanabilir. Endeks içerisinde ağırlığı en yüksek 3 şirket OYAKC, CIMSA ve BTCIM olarak karşımıza çıkmaktadır.

BIST Sigorta Endeksi (XSGRT): Sigorta sektöründe faaliyet gösteren şirketleri kapsar. Endeksi etkileyen faktörler; faiz, enflasyon, döviz kurları, sigorta prim gelirleri, talep ve tüketici davranışları, deprem, sel, fırtına gibi doğal afetler ve pandemi olarak karşımıza çıkmaktadır. Özellikle faiz politikası ve enflasyon sigorta şirketlerinin karlılığı üzerinde belirleyici rol oynayabilir. Endeks içerisinde ağırlığı en yüksek 3 şirket ANSGR, TURSG ve ANHYT olarak karşımıza çıkmaktadır.

BIST Elektrik Endeksi (XELKT): Elektrik üretimi, dağıtımı ve ticareti yapan şirketlerden oluşur. Endeksi etkileyen faktörler; enerji fiyatları ve maliyetler, arz ve talep dengesi, döviz kurları ve finansman maliyetleri, küresel ve politik faktörler olarak sıralanabilir. Özellikle fosil yakıt fiyatları ve yenilenebilir enerji yatırımları, endeksin hareketlerini belirleyen en kritik unsurlar olarak karşımıza çıkabilir. Endeks içerisinde ağırlığı en yüksek 3 şirket ENJSA, AHGAZ ve AKSEN olarak karşımıza çıkmaktadır.

BIST Metal Ana Endeksi (XMANA): Borsa İstanbul’da işlem gören metal sektöründeki şirketlerin performansını ölçen bir endekstir. Bu endeks, özellikle metal üretimi, işlenmesi ve ticareti ile ilgili faaliyet gösteren şirketlerin performansını izler ve yatırımcılara bu sektördeki fırsatları takip etme imkanı sağlayabilir. Metal Sektörü, dünya genelindeki ekonomik dalgalanmalardan ve küresel ticaret trendlerinden büyük ölçüde etkilenir. Bu nedenle, BIST Metal Ana Endeksi, global metal fiyatları, tedarik zinciri gelişmeleri ve uluslararası ticaret koşulları gibi faktörlerden etkilenebilir. Endeks içerisinde ağırlığı en yüksek 3 şirket EREGL, KRDMD ve BRSAN olarak karşımıza çıkmaktadır.

BIST Madencilik Endeksi (XMADN): Metal madenciliği, kömür madenciliği, altın ve diğer değerli madenlerin çıkarılması, işlenmesi ve satışıyla ilgilenen şirketlerden oluşan bir sektörel endekstir. Endeks içerisinde ağırlığı en yüksek 3 şirket KOZAL, KOZAA ve IPEKE olarak karşımıza çıkmaktadır.

BIST Mali Endeksi (XUMAL): Borsa İstanbul'da işlem gören finans sektöründeki şirketlerin performansını ölçen bir endekstir. Bu endeks, bankalar, sigorta şirketleri, finansal kiralama (leasing) ve faktoring şirketleri ile diğer finansal kuruluşları içerir. Yatırımcılar, BIST Mali Endeksi'ni takip ederek Türkiye'deki finans sektörünün genel durumu hakkında bilgi edinebilirler. Endeks içerisinde ağırlığı en yüksek 3 şirket AKBNK, ISCTR ve SAHOL olarak karşımıza çıkmaktadır.

BIST Metal Ürünleri ve Makine Endeksi (XMESY): Metal işleme, makine üretimi ve yan sanayi şirketlerini içerir. Sektörün etkilendiği faktörler; hammadde fiyatları (çelik, alüminyum, bakır), döviz kurları, sanayi üretimi, faiz oranları, yatırım projeleri, çevresel düzenlemeler ve jeopolitik gelişmeler olarak sıralanabilir. Özellikle küresel metal fiyatları ve sanayi üretimindeki değişimlerin sektörün performansını belirleyen en önemli unsurlar olduğu söylenebilir. Endeks içerisinde ağırlığı en yüksek 3 şirket FROTO, ASTOR ve TOASO olarak karşımıza çıkmaktadır.

BIST Orman, Kağıt, Basım Endeksi (XKAGT): Kağıt, ambalaj ve basım sektöründeki şirketlerden oluşur. Endeksi etkileyen faktörler; odun ve selüloz fiyatları, geri dönüşüm malzeme fiyatları, lojistik ve nakliye maliyetleri, kağıt ve ambalaj sektörüne yönelik ithalat vergileri, ticaret savaşları ve uluslararası ambargolar BIST Orman Kağıt Basım Endeksi'nde işlem gören şirketlerin karlılığını ve piyasa değerlerini etkileyebilir. Endeks içerisinde ağırlığı en yüksek 3 şirket LILAK, TEZOL ve GIPTA olarak karşımıza çıkmaktadır.

BIST Finansal Kiralama, Faktoring Endeksi (XFINK): Finansal kiralama ve faktoring hizmetleri sunan şirketleri kapsar. Endeksi etkileyen faktörler; faiz oranları ve kredi maliyetleri, enflasyon ve makroekonomik koşullar, bankacılık ve finans sektöründeki gelişmeler, döviz kurları, yasal düzenlemeler ve vergi politikaları gibi etkenler olarak belirtilebilir. Özellikle faiz politikasının, sektörün büyüme potansiyelini belirleyen önemli bir etken olduğu söylenebilir. Endeks içerisinde ağırlığı en yüksek 3 şirket DSTKF, ISFIN ve VAKFN olarak karşımıza çıkmaktadır.

BIST Turizm Endeksi (XTRZM): Turizm sektöründe faaliyet gösteren şirketleri içerir. Endeksi etkileyen faktörler; döviz kurları ve küresel ekonomik koşullar, jeopolitik durum ve güvenlik sorunları, yerli ve yabancı turist talepleri, çevresel faktörler olarak sıralanabilir. Bu faktörler, yerli ve yabancı turistlerin seyahat kararlarını, dolayısıyla turizm sektörü şirketlerinin performansını etkileyebilir. Endeks içerisinde ağırlığı en yüksek 3 şirket TABGD, DOCO ve BIGCH olarak karşımıza çıkmaktadır.

BIST Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Endeksi (XGMYO): Borsa İstanbul’da işlem gören Gayrimenkul Yatırım Ortaklıkları’ndan (GYO) oluşan bir sektörel endekstir. Konut, ticari binalar, alışveriş merkezleri, oteller ve diğer gayrimenkul projelerine yatırım yapan GYO şirketlerinin performansını yansıtır. Endeks içerisinde ağırlığı en yüksek 3 şirket EKGYO, ZRGYO ve YGGYO olarak karşımıza çıkmaktadır.

BIST İnşaat Endeksi (XINSA): Konut, altyapı, sanayi yapıları, otoyollar, köprüler, tüneller, havaalanları ve diğer büyük inşaat projelerini üstlenen şirketlerden oluşan bir sektörel endekstir. Endeks içerisinde ağırlığı en yüksek 3 şirket ENKAI, KUYAS ve GESAN olarak karşımıza çıkmaktadır.

BIST Tekstil, Deri ve Giyim Endeksi (XTEKS): Tekstil, deri, hazır giyim sektörlerinde, pamuklu, yünlü, sentetik ve teknik tekstil üretimi, deri sanayi, konfeksiyon, ayakkabı ve modaya yönelik ürünler üreten şirketlerden oluşan sektörel bir endekstir. Endeks içerisinde ağırlığı en yüksek 3 şirket SUNTK, KORDS ve YATAS olarak karşımıza çıkmaktadır.

BIST Aracı Kurumlar Endeksi (XAKUR): Borsa İstanbul’da işlem gören aracı kurumların (yatırım şirketleri ve menkul kıymet aracı kurumları) hisse senetlerinden oluşan bir sektörel endekstir. Endeks, borsa performansı, faiz oranları, ekonomik koşullar, yasal düzenlemeler, teknolojik gelişmeler ve küresel faktörler gibi birçok iç ve dış etken tarafından etkilenebilir. Aracı kurumların karlılığı ve işlem hacmi, bu etkenlere bağlı olarak değişkenlik gösterir. Endeks içerisinde ağırlığı en yüksek 3 şirket ISMEN, OYYAT ve TERA olarak karşımıza çıkmaktadır.

BIST Spor Endeksi (XSPOR): Türkiye'deki halka açık spor kulüplerinin hisse fiyatlarının performansını gösterir. Özellikle futbol kulüplerinin mali durumu, sportif başarıları, sponsorluk anlaşmaları ve transfer politikaları gibi faktörler bu endeksi etkileyebilir. Endekste yer alan dört büyük futbol kulübü FENER, GSRAY, TSPOR ve BJKAS olarak karşımıza çıkmaktadır.

BIST Temettü Endeksi (XTMTU): Yıldız Pazar, Ana Pazar ve Alt Pazar’da işlem gören ve son 3 yılda nakit temettü dağıtan şirketlerin paylarından oluşur. Bu endeks, yatırımcıların temettü geliri elde etme hedefiyle yatırım yapmalarına yardımcı olmayı amaçlar. Endeks, düzenli temettü ödemesi yapan şirketlerin hisselerinin performansını ölçmeyi amaçlar. Yatırımcılar, temettü veren şirketlere yatırım yaparak, hisse senetlerinden pasif gelir elde edebilirler. Bu endeks, yatırımcıların temettü potansiyeli yüksek olan şirketleri bulmalarına yardımcı olur. Temettü dağıtımını bir yatırım stratejisi olarak benimseyen yatırımcılar için faydalı olabilir.

BIST Temettü 25 Endeksi (XTM25): BIST Temettü Endeksinde yer alan, Değerleme Günü itibarıyla temettü verimlerine göre büyükten küçüğe doğru yapılan sıralamada ilk 2/3’lük dilimde yer alan, Ortalama FDP PD’si ve Günlük Ortalama İşlem Hacmi yüksek 25 paydan oluşur. Temettü dağıtımını yüksek tutan şirketler genellikle olgun ve istikrarlı sektörlerden gelir. Örneğin, enerji, otomotiv, gıda ve kimya gibi sektörlerdeki büyük şirketler genellikle temettü ödemelerinde yüksek performans gösterir.

BIST Geri Alım Endeksi (XUGRA): Borsa İstanbul'da kendi paylarını geri satın alma kararı almış ve bu işlemleri gerçekleştiren şirketlerin performansını izlemek amacıyla oluşturulmuş bir endekstir. Bu endeks, Sermaye Piyasası Kurulu'nun Geri Alınan Paylar Tebliği ve ilgili ilke kararları çerçevesinde, paylarını geri alım programlarıyla satın alan şirketlerin hisse senetlerini içerir. Endeks içerisinde tebliğ ve ilke Kararına uygun olarak devam eden bir geri alım programı olduğu, Program kapsamında sermayesinin en az % 0,1’ini temsil eden sayıda payı geri aldığı, Değerleme Gününden geriye doğru son 12 ayda fiilen pay geri alımı gerçekleştirdiği tespit edilen şirketlerin payları yer alır. Birden fazla pay grubu işlem gören şirketlerin geri alım programına dahil ettikleri gruplar endekste yer alabilir.

Endeksin Önemi: BIST Geri Alım Endeksi, yatırımcılara kendi paylarını geri satın alan şirketlerin performansını izleme imkanı sunar. Şirketlerin geri alım programları, genellikle hisse değerini desteklemek ve yatırımcı güvenini artırmak amacıyla uygulanır. Bu endeks, yatırımcıların geri alım işlemleri gerçekleştiren şirketleri kolaylıkla takip etmelerini sağlar.

BIST Halka Arz Endeksi (XHARZ): Borsa İstanbul'da halka arz edilerek işlem görmeye başlayan şirketlerin performansını izlemek amacıyla oluşturulmuş bir endekstir. Bu endeks, 26 Nisan 2010 tarihinde hesaplanmaya başlamıştır. Yıldız Pazar, Ana Pazar ve Alt Pazar'da işlem görmeye başlayan şirketlerin payları, işlem görmeye başladıkları ilk gün BIST Halka Arz Endeksi'ne dahil edilir ve 2 yıl boyunca endeks kapsamında kalır. 2 yıllık sürenin dolması nedeniyle endeks kapsamında yer alan şirket sayısının 5’in altına inmesi durumunda, süresi dolan şirket, endeks kapsamına yeni bir şirket alınıncaya kadar kapsamda kalmaya devam eder. Bu istisnaya göre endeks kapsamında kalmaya devam eden şirketler, endeks kapsamına yeni bir şirket alındığında bekleme süreleri dikkate alınarak sırayla endeksten çıkarılır. Ayrıca, Kolektif Yatırım Ürünleri ve Yapılandırılmış Ürünler Pazarı'nda işlem gören gayrimenkul yatırım ortaklıkları (GYO) ve girişim sermayesi yatırım ortaklıklarının (GSYO) payları da endekse dahildir.

BIST KOBİ Sanayi Endeksi (XKOBI): Yıldız Pazar, Ana Pazar ve Alt Pazar’da işlem gören sanayi şirketlerinden, “Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmeler Yönetmeliği’nde belirlenen çalışan sayısı hariç, yıllık net satış hasılatı veya mali bilanço büyüklüğü şartlarından herhangi birisini sağlayanların paylarından oluşur. Bu endeks, 2 Aralık 2013 tarihinde hesaplanmaya başlamıştır.

BIST KOBİ Sanayi Endeksi, yatırımcılara Türkiye'deki küçük ve orta ölçekli sanayi işletmelerinin genel performansı hakkında bilgi sunar. Bu endeks, KOBİ'lerin büyüme potansiyelini değerlendirmek ve portföy çeşitlendirmesi yapmak isteyen yatırımcılar için önemli bir referans noktasıdır.

BIST KOBİ Sanayi Endeksinde yer alacak paylar, ilgili Endeks Dönemi’nde Yıldız Pazar, Ana Pazar ve Alt Pazar’da yer alacak şirket payları arasından seçilir. Söz konusu şirketlerden KAP’ta yayımlanmış en son yıllık finansal tablolarına göre, “Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmeler Yönetmeliği”nde belirlenen yıllık net satış hasılatı veya mali bilanço büyüklüğü şartlarından herhangi birisini taşıyan sanayi şirketlerinin payları endekse dahil edilir. Payları BIST KOBİ Sanayi Endeksinde yer almayan bir şirketin, faaliyetlerinde “geçici” olarak değerlendirilen işlemler meydana gelmişse, söz konusu dönem sona erene kadar şirket payları BIST KOBİ Sanayi Endeksi kapsamına dahil edilmez. Mali dönemini değiştiren şirketlerin ilan ettikleri kıst hesap dönemine ait finansal tablolarındaki satış hasılatı, endeks değerlemelerinde oransal olarak 12 ayı temsil edecek şekilde yeniden hesaplanarak dikkate alınır.

BIST Katılım 100 Endeksi (XK100): Borsa İstanbul'da işlem gören ve faizsiz yatırım prensiplerine uygun olan en büyük 100 şirketin performansını yansıtan bir borsa endeksidir. Katılım bankacılığı esaslarına göre faaliyet gösteren şirketlerden oluşur ve faiz içeren işlemlerden kaçınan yatırımcılar için önemli bir gösterge niteliğindedir. Endeksin bileşenleri, belirli dönemlerde işlem hacmi ve piyasa değeri gibi kriterlere göre güncellenir. Bu nedenle, yatırımcıların güncel endeks bileşenlerini ve performansını düzenli olarak takip etmeleri önemlidir. Endeks içerisinde ağırlığı en yüksek 3 şirket ASELS, BIMAS ve EREGL olarak karşımıza çıkmaktadır.

BIST Sürdürülebilirlik Endeksi (XUSRD): Yıldız Pazar, Ana Pazar veya Alt Pazar’da işlem gören, sürdürülebilirlik değerlemelerine dahil olmak için gönüllü olan ve belirlenmiş asgari sürdürülebilirlik notuna sahip şirketlerin paylarından oluşur. Bu endeks, yatırımcılara sürdürülebilirlik kriterlerine uygun şirketlere yatırım yapma imkânı sunarken, şirketleri de sürdürülebilirlik uygulamalarını geliştirmeye teşvik etmektedir. BIST Sürdürülebilirlik Endeksi, şirketlerin uzun vadeli değer yaratma süreçlerinde sürdürülebilirlik ilkelerini benimsemelerini teşvik ederken, yatırımcılara da sorumlu yatırım fırsatları sunmaktadır. Şirketlerin paylarının BIST Sürdürülebilirlik Endeksi kapsamına alınabilmesi için Değerleme Günü itibarıyla;

-Sürdürülebilirlik Notunun 50 veya üzerinde,

-Her bir ana başlık notunun 40 veya üzerinde,

-Kategori notlarından en az 8’inin 26 veya üzerinde olması gerekmektedir.

Değerlemelerde, Endeks Döneminin ait olduğu takvim yılından önceki iki takvim yılına ait veri ve notlar dikkate alınır. Söz konusu iki takvim yılından en az birinde yukarıdaki kriterlerin sağlanıyor olması şirket paylarının endekse dahil edilmesi için yeterlidir. Endeks içerisinde ağırlığı en yüksek 3 şirket THYAO, BIMAS ve AKBNK olarak karşımıza çıkmaktadır.

BIST Sürdürülebilirlik 25 Endeksi (XSD25): 21 Kasım 2022 tarihinde yayınlanmaya başlayan BIST Sürdürülebilirlik 25 Endeksi (XSD25), BIST Sürdürülebilirlik Endeksi kapsamında yer alan ve yüksek sürdürülebilirlik notuna sahip şirketler arasından seçilen, Ortalama FDP PD ve Günlük Ortalama İşlem Hacmi yüksek 25 paydan oluşur. BIST Sürdürülebilirlik 25 Endeksi Seçim Havuzunda, Değerleme Günü itibarıyla;

-Sürdürülebilirlik Notu 70 veya üzerinde,

-Her bir ana başlık notu 60 veya üzerinde,

-Kategori notlarından en az 8’i 50 veya üzerinde olan şirketlerin payları yer alır.

Endekste Yer Almanın Faydaları:

Yatırımcı Güveni: Sürdürülebilirlik performansı yüksek şirketler, yatırımcıların güvenini kazanır ve daha fazla yatırım çekebilir.

Rekabet Avantajı: Sürdürülebilirlik uygulamaları güçlü olan şirketler, rakiplerine karşı avantaj elde eder.

İtibar ve Marka Değeri: Sürdürülebilirlik endeksinde yer almak, şirketin itibarını ve marka değerini artırır.

BIST Kurumsal Yönetim Endeksi (XKURY): Yıldız Pazar, Ana Pazar ve Alt Pazar’da işlem gören ve belirlenmiş asgari kurumsal yönetim derecelendirme notuna sahip olan şirketlerin paylarından oluşur. Bu endeks, yatırımcılara şirketlerin şeffaflık, hesap verebilirlik, adillik ve sorumluluk gibi kurumsal yönetim standartlarına ne kadar uygun hareket ettiğini gösterir. Şirketlerin paylarının Kurumsal Yönetim Endeksi kapsamına alınabilmesi için gereken asgari Kurumsal Yönetim Derecelendirme Notu 10 üzerinden 8, her bir ana başlık itibarıyla 10 üzerinden 7 olarak belirlenmiştir. Derecelendirme notunun derecelendirme yaptırmak isteyen şirketin talebi nedeniyle verilmesi ve yıllık olarak yenilenmesi şarttır. Birden fazla derecelendirme kuruluşundan alınan derecelendirme notlarından en son alınan derecelendirme notu dikkate alınır. Bu derecelendirme kuruluşlarından herhangi birisinin derecelendirme sözleşmesi herhangi bir nedenle sona erdiğinde veya derecelendirme kuruluşunun SPK tarafından “Derecelendirme Kuruluşları Listesi”nden çıkarılması halinde diğer derecelendirme kuruluşu tarafından verilen not dikkate alınır. Asgari derecelendirme notu şartını sağlayan şirketlerin payları, derecelendirme notunun KAP’ta yayımlandığı günü takip eden işlem gününde endekse alınır. (KAP’ta yarım günlerde saat 12:00, diğer günlerde saat 16:30’dan sonra yayımlanan bildirimler bir sonraki iş günü yayımlanmış kabul edilir.)

Endeksin Amacı:

-Yatırımcıların kurumsal yönetim kalitesi yüksek şirketlere yatırım yapmasını teşvik etmek.

-Şirketleri daha iyi kurumsal yönetim standartlarına uymaya yönlendirmek.

Endeks İçerisinde Yer Almanın Avantajları:

-Şirketler için itibar ve güven artırıcı bir gösterge olur.

-Yatırımcılar için daha düşük risk ve daha yüksek şeffaflık anlamına gelir.

-Uzun vadeli yatırımlar için istikrarlı ve güvenilir şirketleri seçmeye yardımcı olur.

Özetle, Borsa İstanbul alt sektör endeksleri, yatırımcılara belirli sektörlerdeki performansları detaylı bir şekilde analiz etme imkanı sunar. Yatırımcılar, bu endeksleri kullanarak piyasa trendlerini daha iyi anlayabilir, yatırım stratejilerini belirleyebilir ve risklerini yönetebilirler.

BIST 100 endeksi, yatırımcılar tarafından referans olarak algılanan bir endeks olarak bilinse de, endeksin sınırlı kaldığı dönemlerde sektör performansları ön plana çıkabilmektedir. Enflasyonist ortamlarda zorunlu tüketim kalemlerini temsil eden Gıda – Perakende, tarife değişikliği ile etkisi gecikmeli olarak yansıyan İletişim, jeopolitik risk koşullarında Ulaştırma, afetlerin yaşandığı bir ortamda Taş ve Toprak ile Sigorta sektörleri, özetle her sektör, kendi iç dinamiklerine bağlı olarak çeşitli gelişmelere göre ekstrem değişimler kaydedebilir.

Bu açıdan, Borsa İstanbul yatırımcısının sadece BIST 100 veya BIST 30 endekslerini referans almaması, özellikle güncel piyasa koşullarına hızlı uyum sağlayan sektörel ve tematik endeksleri de takip etmesi, yatırımlarını daha sağlıklı hale getirmede büyük rol oynayabilir. 2024 yılının tamamında ve 2025 yılının ilk çeyreğini sonlandırırken endeksten ayrışan sektör ve şirket performansları, bu konuya iyi bir örnek olabilir. Bu sebeple şirket seçimine geçmeden önce sektör değerlendirmesi yapmak ve mevcut koşulları detaylıca incelemek oldukça önemlidir. Daha önce birçok çalışmamızda belirttiğimiz gibi 2025 yılı hem fırsatlar (son süreçte gündemde olan Avrupa’da altyapı ve savunma harcamalarına yönelik mali genişleme planları, Türkiye’deki ihracatçı şirketler açısından önemli olabilir) hem de riskler barındırdığı için yatırım kararlarının, yalnızca genel ekonomik ve küresel koşullara değil, aynı zamanda şirket bazlı analizlere dayanması kritik öneme sahiptir. Piyasadaki belirsizlikler ve olası dalgalanmalar göz önüne alındığında (18 Mart 2025 tarihinde karşı karşıya kaldığımız siyasi risk faktörü örnek verilebilir.) doğru sektör ve şirket seçimleri, yılın geri kalanında başarılı bir yatırım stratejisi oluşturmanın kilidini açabilir. Ancak bu yılda borsa dışı alternatif finansal varlıkların belirli getiriler sağlayacağı göz ardı edilmeyerek tasarrufların risk profiline göre ağırlıklandırılması gerektiği de göz ardı edilmemelidir.