Fed’de Koltuk Değişimi: Yeni Üyelerle Birlikte Yetkili Görüşleri Hakkında Bilinmesi Gerekenler
ABD Merkez Bankası Fed’in para politikasına ilişkin uygulamaları ve piyasada oluşan beklentiler, geçtiğimiz yıldan bu yana gündemi en çok meşgul eden başlık olarak takip ediliyor. Banka baskılanan enflasyon göstergelerinden çok, istihdamdaki zayıflığın etkisiyle Eylül ayındaki 50 baz puanlık indirimi dahil olmak üzere yılın ikinci yarısında toplam 100 baz puan faiz indirdi. Ancak aynı dönemde, Fed’in tercih ettiği enflasyon göstergesi olarak bilinen çekirdek PCE enflasyonu Haziran’da gördüğü 2,6%’dan yükselerek Ekim – Kasım döneminde 2,8% oldu. Dolayısıyla faiz patikası ile enflasyonun seyri arasında bir çatışma meydana geldi. Çekirdek enflasyon göstergelerinde yedi aydır devam eden katılığın etkisiyle, Fed Aralık ayındaki toplantısında gelecek yıl faiz indirimleri konusunda çok daha temkinli ve yavaş adımlarla ilerleyeceği mesajını verdi. Projeksiyonlarda, sanılanın aksine yıl boyunca toplamda 50 baz puan indirim öngörüldüğü öğrenildi. Bu da tahvillerde satış, endekslerde baskılanma ve dolarda yükseliş şeklinde karşımıza çıktı. Aşağıdaki grafikte beyaz çizgi Fed hedef faiz oranı (üst bant), mavi New York Fed’in tüketici anketinde 12 aylık enflasyon beklentisi, turuncu çekirdek PCE enflasyonunu gösteriyor. Faiz indirimleri karşısında enflasyon ve enflasyon beklentilerinin Aralık ayı kararlarını nasıl şekillendirdiği daha rahat görülebilir.
Yeni yıl ile birlikte para politikasını belirleyen FOMC’de oy hakkı bulunan 4 bölgesel Fed Başkanı görevini diğer Fed Başkanlarına devredecek. Üyelerin görüşleri para politikasına ilişkin tahmin oluşturulmasında önemli araçlardan biri. Bu nedenle hem genel olarak sürekli oy hakkı bulunan yetkililer, hem de bu yıl oy hakkı olacak bölgesel Fed Başkanlarının görüşlerini hatırlamakta fayda olacaktır.
Yukarıdaki tablonun sol yarısında 2024 yılında oy hakkı bulunan yetkililer ve genel olarak bugüne kadarki oy kullanımları ile açıklamaları neticesinde görüşlerini temsil eden “Güvercin”, “Şahin” ve “Nötr” ifadeleri bulunuyor. Bu kısımda hatırlatmak gerekirse, ekonomi göstergelerinde oluşan değişimler, şahin ve güvercin olarak anılan yetkililerinin görüşlerini değiştirmesinde etkili olabileceğidir. Bunlar katı şekilde savunulan görüşler olarak düşünülmemeli.
Güvercin, mevcut koşullara göre para politikasının gevşetilmesine, yani faizin düşürülmesine daha yatkın görüşe sahip üyelere, şahin ise şu anki koşullarda faizin daha uzun süre sabit kalması yönünde görüşe sahip üyelere verilen sıfatlar. Nötr ise daha çok verilere göre görüşü daha açık üyeler için kullanılıyor ve Powell bunlar arasında gösteriliyor.
Tablonun ikinci yarısında ise 2025 yılında oy hakkı bulunan üyeler görülüyor. Tablonun en altındaki 4 üye, 2025’te oy hakkı olacak yetkililer. Solda ise oy hakkını devredecek üyeler görülüyor. Görüşleri kabaca kıyasladığımızda, 2 nötr, 2 şahin üyeden, 1 güvercin, 3 şahin üyeye geçiş olduğu dikkat çekiyor. Bunun da özetle Aralık toplantısında faiz indirimleri için zorluklarla geçecek bir süreç olacağı öngörüsünü desteklediği söylenebilir.
2025’te en büyük soru, 2% enflasyon hedefine ilerleme çabasındayken ve enflasyon katı bir görüntü izlerken, faiz politikasına nasıl devam edileceği ve faiz inecekse ne kadar ileri gidileceği olacak. Trump’ın uygulayacağı politikaların olası etkilerini değerlendirmek için oldukça erken. Ancak bunların enflasyonu en iyi ihtimalle katı görünümünü sürdürmesinde etkili olacağını da düşünmek çok yanlış olmayacaktır. Fakat bunun etkilerinin görülmesi öncesinde enflasyon göstergelerinin nasıl ilerleyeceği ve Fed’in bu olmadan gerçekten temkinli yaklaşıp yaklaşmayacağı oldukça önemli olacak.
2025’te oy hakkı olacak St. Louis Fed Başkanı Musalem, faiz indirimleri konusunda sabırlı olunması gerektiği görüşünü belirten bir üye. Musalem, enflasyonda soğumanın durabileceği ve hatta terse dönebileceğini iddia etmişti.
Kansas City Fed Başkanı Schmid, daha yavaş bir indirim patikası izlenmesi gerektiğini düşünüyor. Ancak faizlerin ne kadar indirilmesi konusunda belirsizlik olduğunu görüşünde.
Boston Fed Başkanı Collins öncesi açıklamaları nedeniyle şahin olarak nitelendirilse de, genel olarak nötre yakın görüşleri olduğu da söylenebilir. Fed’in faiz konusunda dikkatli hareket etmesi gerektiğini savunuyor. Chicago Fed Başkanı Goolsbee ise politika faizinin nötr seviyenin oldukça üzerinde olduğunu, borçlanma maliyetlerinin düşürülmesi gerektiğini belirtmişti.
Ekonomik göstergelerdeki değişimler, özellikle trend oluşturduğu takdirde üyelerin görüşlerinin de değişme potansiyeli bu aşamada göz ardı edilmemelidir. Ancak mevcut göstergeler ve güncel açıklamalar değerlendirildiğinde, şu anki üye değişimleriyle birlikte Aralık ayındaki temkinli duruşun üye görüşleriyle daha da teyit edilme ihtimalinin ağırlık kazandığı söylenebilir.