Kritik Fed Kararı Öncesi Odak Noktamız ABD İstihdam Verileri

19 Mart tarihinde ABD Merkez Bankası Fed, 2024 Aralık toplantısında paylaştığı Ekonomik Projeksiyonlarını revize etmesi bekleniyor.  Donald Trump’ın 20 Ocak 2025 tarihinde ABD başkanlık koltuğuna oturduktan sonra izlediği politika ve piyasanın bu duruma verdiği reaksiyon dikkat çekerken traderlar Trump sebebiyle ekonomik göstergelerin genel gidişatına yönelik gelecek dönem beklentileri Fed çerçevesinden görmek isteyecektir. Bu açıdan gerek enflasyon gerekse faiz, büyüme ve işsizlik gibi önemli göstergelere yönelik FOMC üyeleri nasıl bir beklentiye sahip hususu piyasa katılımcılarının radarında olacaktır.  Kritik Fed kararı öncesinde de bu karara yönelik anlık beklentileri şekillendirecek istihdam (7 Mart) ve enflasyon (12 Mart) verilerini takip edeceğiz.

Piyasa katılımcıları her ayın ilk haftasını tamamlarken Tarım Dışı İstihdam, İşsizlik Oranı ve Ortalama Saatlik Kazançlar / Gelirler verilerine odaklanır. Dünyanın en önemli ekonomisi ABD'nin gerek çalışan sayısı gerekse çalışma saati ve ücretlerdeki aylık değişimleri izlediğimiz bu verilerle istihdam piyasasının son halini yorumlayabilmek aynı zamanda da ABD Merkez Bankası Fed’in para politikasına yönelik olası aksiyonları tahmin edebilmek adına kritik bir öneme sahiptir. Ayrıca bu haber akışının varlık fiyatı üzerindeki anlık etkileri de finansal piyasalarda işlem gerçekleştirenlerin ana gündemini meşgul ettiği için önemi daha da artmaktadır. Bu sebeple de kritik ABD verilerinin sonuçlarını yakından incelemeliyiz.

Trader(lar), haberlerin sonuçlarının olası etkilerini bilmek ve buna uygun strateji(ler) belirlemek ister. Söz konusu olası fiyatlama davranışı öncesinde de ilgili verilere yönelik tüm detaylara hâkim olması gerekir. Ancak bu destek ile trade performansında pozitif bir değişim izlenebilir. Bu sebeple “Tarım Dışı İstihdam” temalı raporumuzda, ilgili verilere ve geçmiş dönem etkilerine ilişkin tüm detaylara ulaşabilirsiniz.

Tarım sektörü haricinde (Sanayi, Kamu, Hizmet, vb) son ay içerisinde çalışan insanların sayısındaki değişikliklere Tarım Dışı İstihdam (Nonfarm Payrolls), ABD ekonomisinde geride kalan ay içerisinde, iş aradığı halde iş bulamayan kişilerin, toplam iş gücü içerisindeki oranına İşsizlik Oranı (Unemployment Rate), Tarım sektörü dışında çalışan işçilere ödenen saatlik ücretteki değişimlere ise Ortalama Saatlik Kazançlar (Average Hourly Earnings) adı verilir.

Aynı anda açıklanan bu 3 veri setinden teorik olarak 27 tane olasılık çıkmasına karşın fiyatlama davranışında Tarım Dışı İstihdam popülaritesinin genellikle bir adım önde olduğunu söyleyebiliriz. Tarım Dışı İstihdam verisi yerine İşsizlik Oranı verisinin fiyatlama alanına girebilmesi içinse, TDİ verisinin beklentiye paralel bir sonuç oluşturması ya da beklentilerden sürpriz bir İşsizlik Oranı sonucuyla karşı karşıya kalmamız gerektiği göz ardı edilmemelidir.

Yaz Saati 15.30 / Kış Saati 16.30’da açıklanan bu veriler içerisinde ana odak noktamız Tarım Dışı İstihdam verisi olsa da 2024 yılı ikinci döneminde işsizlik oranında izlenen artış sonrasında Fed’in bu değişime önemli bir reaksiyon vermesi, sonuçlara yönelik İşsizlik Oranı verisinin de fiyatlama alanı içerisinde yer bulmasını sağlamaktadır. Bu açıdan hala önceliğimiz TDİ olsa da istihdam piyasasını bir bütün halde ele almak ve Fed yol haritası için bu senaryoyu ön planda tutmak önem arz etmektedir.

Cuma günü ABD’den gelecek kritik verilere ilişkin piyasa beklentilerine Bloomberg kaynak olarak gösterdiğimiz yukarıdaki tablodan ulaşabilirsiniz. Bu rakamların veri sonuçlanana kadarki süreç içerisinde revize edilebileceği hususu göz ardı edilmemelidir. Bu sebeple de en güncel rakamlara veri açıklanmadan önceki Yurt Dışı Piyasalara yönelik hazırladığımız 3 ayrı bülten (Forex, Emtia ve ABD) vasıtasıyla ulaşabilirsiniz.

ABD İstihdam Verileri için Piyasa Tahminleri Nasıl Şekillenmektedir?

Tarım Dışı İstihdam verisine yönelik 66 ekonomist / analist tahminde bulundu. Burada en yüksek tahmin 300 bin, en düşük tahmin 30 bin, piyasa beklentisi ise medyan 160 bin olarak kaydedilmiştir. Tahminlerde aralık oldukça fazla bu da kafa karışıklığı olduğu anlamına gelmektedir. Tarım Dışı İstihdam verisinde 30 bin altında ya da 300 bin üzerinde gelebilecek herhangi bir sonuç piyasalar için sürpriz olacağından fiyat etkisi de o derece sert olması beklenir.

Tarım Dışı İstihdam Oranı için ayrı bir parantez açacak olursak; her ne kadar tahminlerde ayrışma sebebiyle kafa karışıklığı olduğunu belirtsek de bu verinin iyi bir sonuç çıkabilme ihtimali üzerinde durmaktayız (bakınız aşağıdaki grafik). Bu hissiyatı bize oluşturan çalışma ise hiç şüphesiz ki Mart aylarında iyi bir performansın olduğunu istatistiksel olarak görmemizdir. 2013 yılından bu yana Mart ayı TDİ verilerini incelediğimizde, 2019 yılı pandemi döneminde 20K dışında en düşük açıklanan rakamın 175K (2014 yılı), en yüksek rakamın 678K (2022 yılı), son 12 yıl (2013 – 2024) ortalamasının 286K, son 5 yıl (2020 – 2024) ortalamasının 383K ve son 3 yıl (2022 – 2024) ortalamasının da 421K olarak sonuçlanmasıdır. Buradan yola çıktığımızda istatistikler sağlık, grev, savaş gibi çok ekstrem bir durum olmadığı müddetçe iyimser bir sonucun oluşabilme ihtimalinin güçlü olduğunu gösteriyor. Bu açıdan beklentinin üzerinde bir sonuç bizim açımızdan çok fazla şaşırtıcı olmayacaktır.

İşsizlik Oranı verisine yönelik 65 ekonomist / analist tahminde bulundu. Burada en yüksek tahmin 4,10%, en düşük tahmin 3,90%, piyasa beklentisi ise medyan 4,00% olarak kaydedilmiştir. İşsizlik Oranı verisinde 3,90% altında ya da 4,10%, üzerinde gelebilecek herhangi bir sonuç piyasalar için sürpriz olacağından fiyat etkisi de o derece sert olması beklenir.

İşsizlik Oranı için ayrı bir parantez açacak olursak; hatırlandığı üzere Ağustos döneminde %4,3 oranına yükseldikten sonra istihdam kaygısı ile Fed Eylül toplantısında jumbo faiz indirimi ile gündemi meşgul etmiş, işsizlik oranı da Ağustos sonrasında kademeli bir şekilde %4,0 oranına kadar gerilemişti. Son süreçte açık iş ilanları sayısı Jolts verisi takibinde İşsizlik tarafında kısmi bir yükseliş düşüncesi psikolojik açıdan mümkün olmasına karşın piyasa beklentisi %4,00 paralelinde sonuçlanması şeklinde. Fed’in hamlesi sebebiyle İşsizlik verisi ne kadar sakin ya da bozucu bir eylem içerisindedir hususunda açıklanacak sonuç dikkatle takip edilecektir. Bilinen (3,9 – 4,1) tahmin sınırı içerisinde kalması durumunda piyasaların çok önemli bir reaksiyon vermeme ihtimali göz ardı edilmemelidir.

Ortalama Saatlik Kazançlar verisine yönelik 29 ekonomist / analist tahminde bulundu. Burada en yüksek tahmin 4,20%, en düşük tahmin 3,90%, piyasa beklentisi ise medyan 4,10% olarak kaydedilmiştir. Ortalama Saatlik Kazançlar verisinde 3,90% altında ya da 4,20%, üzerinde gelebilecek herhangi bir sonuç piyasalar için sürpriz olsa da fiyat etkisi içerisine girmesi beklenmemekle birlikte enflasyon üzerinde ek bir baskı oluşturabilir mi hususu tartışılabilir. 

ABD Merkez Bankası Fed, Veri Sonuçlarına Göre Kararını Değiştirir Mi?

ABD Merkez Bankası Fed, sadece 1 veriye bakarak para politikası kararlarında aksiyona geçmeyecektir. Tüm veri setini bir arada değerlendirerek para politikasında bir revizyon görecek mi konusunu tartışacaktır. Ancak Trader aynı durumu sürdürmek istemez. Kendisi her veriyi finansal çıkarı doğrultusunda olumlu ya da olumsuz okur ve anlık dinamiklerdeki volatiliteden yararlanmak ister.

Bu açıdan bu tür veriler açıklandığında Fed kaynaklı karar mekanizması ile Fed’e ilişkin spekülatif fiyatlama davranışı arasındaki farkı iyice ayırt etmemiz gerekmektedir.  

Piyasa dinamiklerine dönecek olursak, Fed’in ilk faiz toplantısı 19 Mart tarihindedir. Bu toplantıda bankanın faiz indirimi yapma ihtimali %6 ile oldukça düşük bir orandır. Fed için ilk faiz indirimi beklentisi ise 18 Haziran tarihinde %62 ile eşik bölge üzerinde iyimserlik taşımaktadır. Bu açıdan gelecek olan sonuçların Haziran dönemindeki isteği güçlendirip güçlendirmeyeceği hususuna göre anlık fiyatlama reaksiyonunu takip edeceğiz. Mart ayı için keskin bir değişim olmayacağından Haziran dönemine yönelik spekülasyon varlık fiyatlarında dalgalanmalara yol açabilir. Ayrıca istihdam ve enflasyon verilerini bir bütün alarak Trump tarifeleri sebebiyle piyasaların yıl genelinde 3 adet faiz indirimi beklentisine karşın Fed Aralık toplantısındaki 2 adet indirim tahmininde kalmaya devam edecek mi hususu da projeksiyonların açıklanacağı aylardaki mevcut verilerin sonuçlarının önemini artırmaktadır.

Veri Sonuçlarına Yönelik Başarılı Yorumlar Yapabilmek İçin, Geçmiş Dönemdeki Etkilerin Bilinmesi Önemlidir!

Kritik ABD verilerinin varlık fiyatları üzerindeki olası etkilerini doğru yorumlayabilmek, stratejilerin başarıya dönüşebilmesi adına önemlidir. Bu sebeple de yorumlama yeteneğinizi geliştirebilmek için geçmiş dönemlerde nasıl reaksiyon verdiğinin bilinmesi önemlidir. Ancak bu bilgi, yeni dönemdeki beklentilerde kesin başarıya ulaştırır psikolojisini oluşturmamalıdır. Çünkü günler / haftalar / aylar hatta yıllar içerisinde ülkelerin makro – ekonomik dinamikleri ve piyasa beklentileri farklılaşabiliyor. Bu sebeple de her ay aynı etkiyi beklemek doğru olmayacaktır. Geçmiş dönem çalışmaları, yatırımcıların bu veri ile birlikte olası hareket akışını daha başarılı bir şekilde yorumlayabilmek adına pratik bilgiler olarak düşünülmelidir.

7 Şubat 2025 tarihinde yani bir önceki ay açıklanan ABD verileri ile birlikte EURUSD ve Ons Altın ilk dakika fiyatlama davranışında önemli bir düşüş izlemekteyiz. Ancak bu düşüş ikinci dakikadan itibaren hacimsel anlamda sınırlanmakta ve diğer dakikalarda da davranışı biçimini değiştirmektedir. Bu süreç, mevcut haberin açıklandığı anın ne kadar önemli olduğunu ve haberin sonucunun yorumlanmasında zamana endeksli değişimlerin önemini artırmaktadır. Bu nedenle veriye hızlı bir şekilde ulaşmak ve ilgili veriyi doğru bir şekilde yorumlamak kritik bir önem taşımaktadır. “GCM Forex / Viop / Borsa Yatırımcıları”, verilerin sonucuna ilişkin GCM MT4 / GCM MT5 platformları içerisinde yer alan ve anlık olarak veri akışının geçtiği “Haberler” bölümünden yararlanabilir.

8 Mart 2024 tarihinde yani bir önceki yılın aynı ayında açıklanan ABD verileri ile birlikte EURUSD ve Ons Altın ilk dakika fiyatlama davranışında önemli bir yükseliş izlemekteyiz. Ancak bu yükseliş ikinci dakikadan itibaren hacimsel anlamda sınırlanmakta ve diğer dakikalarda da davranışı biçimini değiştirmektedir. Burada çok iyi bir tarım dışı istihdam verisi gelmesine karşın piyasalar özellikle işsizlik oranı ve ortalama saatlik kazançlar verisindeki olumsuz görünümü fiyatlama davranışına daha fazla yansıtmak istedi. Bu da piyasanın o anki dinamiğinde hangi göstergenin daha önemli olduğuna göre reaksiyonunu şekillendirdiğini görmemize olanak tanımaktadır.

Önemli Finansal Varlıklar Bu Verilerden Nasıl Etkilenir!

Yukarıda gerek 1 ay gerekse 1 yıl öncesine ilişkin verilerin EURUSD ve ONS ALTIN 1 dakikalık grafik üzerindeki etkisine değindik. Peki, dünyanın en fazla işlem gören EURUSD paritesi, kritik ABD verilerine göre nasıl bir performans oluşturabilir. Bu sorunun cevabı için 2013 Ocak'tan itibaren ilgili haberlerin sonuçlarının parite üzerindeki 5, 15 ve 30 dakikalık zaman dilimlerinde kaç pip hareket ettiğini aşağıdaki tablolardan görebilirsiniz.

146 tane veri (12 yıl + 2 ay) sonucunun EURUSD paritesi üzerindeki etkisini incelediğimizde 5 dakika içerisinde ortalama 47 pip, 15 dakika içerisinde ortalama 52 pip ve 30 dakika içerisinde ortalama 56 pip hareket ettiğini görmekteyiz. Bu ortalamalar 2023 ve 2024 yılı ortalamalarına da çok yakın sonuçlar oluşturmaktadır. Özellikle kıyaslamalarda 5 ile 30 dakika arasındaki ortalama değerler incelendiğinde önemli bir pip farkının olmadığını ve bu nedenle de özellikle istihdam verilerinin ilk 5 dakika üzerindeki olası etkisinin çok daha önemli olduğunu söyleyebiliriz.

Tablo içerisinde yeşil renkli olanlar ortalamanın üzerindeki performans, kırmızı renkli olanlar ise genel ortalamanın altındaki performans olarak dikkate alınabilir. 2024 yılının geneline baktığımızda yılın başı ve son bölümü dışında genel anlamda ortalamaya yakın ve altında performanslar izlemekteyiz. 2025 yılı ilk 2 aylık performansa baktığımızda ise genel ortalamanın oldukça üzerindeki seyir dikkat çekiyor. Bu da ABD Merkez Bankası Fed politikasının makro gelişmelerdeki değişimlere yüklenen anlam ve verilerin beklentilerinden çok fazla sapması ile anlamlandırılmaktadır. Bu açıdan da bundan sonraki süreçte de Fed’in faiz indirimi senaryosundaki değişimler volatilitenin artmasını destekleyebilir ve ortalamadan sapmalar daha fazla görülebilir.

İlk 5 dakikanın öneminden bahsediyoruz ancak bu düşünce 5 dakikanın sonuna kadar ilgili etkinin devam ettiği anlamına gelmemelidir. Bu konu ile alakalı en net bilgi hiç şüphesiz ki bir ay ve bir yıl önce vurgusu ile paylaştığımızı EURUSD ve ONS ALTIN 1 dakikalık grafiktir. Burada ilk iki dakikada hareket alanının genel itibariyle yoğunlukta olduğu zaman dilimi olarak söyleyebiliriz.

Bu istatistik DOLAR ENDEKSİ (#DOLLAR_IND), GBPUSD, USDJPY, DAX40, USDTRY, EURTRY, HAM PETROL (CRUDE OIL) ve BRENT PETROL (BRENT OIL) gibi diğer finansal varlıklarda da benzer özellikler taşımakla birlikte biraz daha farklı bir istatistik oluşturabilmek adına süreyi daha da uzatarak Benchmark gösterge SP500 endeksi ile çalışmamızı devam ettirelim. 

Tarım Dışı İstihdam verisi açıklanması ardından SP500 fiyatının 6 saatlik performansının son 1 yıllık görüntüsü yer almaktadır. Veri açıklandığı andan itibaren hareket alanı oluşmaya başlarken bu hareketin ilk 2 saate kadar devam ettiğini ve ondan sonra sürecin yataya bağladığına şahidiz. Burada hem verinin anlık etkisi hem de veri açıklandıktan 1 saat sonra hisse senedi piyasası açılışı sonrasında da reaksiyonların kademeli bir şekilde devam ettiği göz ardı edilmemelidir.

SP500 incelemeye devam ederken bu sefer de 6 saatlik performansı 1 saatlik performans olarak aşağıdaki grafik gibi değiştirdiğimizde hareket akışının ilk önce 10 dakikaya sıkıştığını daha sonra da etkinin 20 ile 40 dakika arasında devam ettiğini görebilmekteyiz. O veri açıklandığı an, hisse senedi piyasası açılmadan önce ve sonra ayrı ayrı endeks özelinde tepkilerin değerlendirilmesi gerektiğini söyleyebiliriz.

Hazır SP500 incelemişken teknolojinin kalbinin attığı ve Nasdaq100 için de çok kıymetli olan NVIDIA cephesini de inceleyerek istatistikleri tamamlayalım. Burada da NVIDIA fiyatının 6 saatlik performansının son 1 yıllık görüntüsü yer almaktadır. Veri açıklandığı andan itibaren hareket alanı oluştuğu, bu etkinin 2 saate kadar devam ettiğini görebilmekteyiz.

O halde ABD borsa endekslerinin veri açıklandıktan sonra genel bir piyasa hareketliliğine bürünmesi, endeksi etkileyen önemli şirket performansları üzerinde de direkt olarak etkili olmaktadır. Bunu da NVIDIA üzerinden görebilmekteyiz.

Raporumuzu İnceledikten Sonra Canlı Yayınımızı Kaçırmayınız!

Kritik ABD verilerine yönelik hazırlanan raporumuza ek olarak veri açıklanmadan 15 dakika önce sizlerle buluşarak hem mevcut süreci güncel bir şekilde yorumluyor hem de Dolar Endeksi, ABD 10 Yıllık Tahvil Faiz Oranı, EURUSD, SP500 ve ALTIN gibi önemli referans varlıklar üzerindeki olası etkilerle birlikte kısa vadeli teknik görünümü değerlendiriyoruz. Böylelikle kritik bir makro gündemi daha hem medya hem de yazılı formattaki çalışmalarımız ile yoğun bir tempoda ve eğitici şekilde tamamlamış oluyoruz. YouTube canlı yayın programına yönelik kayıt ve katılım bilgisi içinse GCM YATIRIM EĞİTİM sayfasını (https://www.gcmyatirim.com.tr/egitim/canli-yayinlar) ziyaret edebilirsiniz.