Türkiye’deki halka açık ve borsaya kote şirketlerin pay senetleri, Borsa İstanbul hisse senedi piyasasında organize bir şekilde alınıp satılır. Borsa hisseleri, piyasa değeri, fiili dolaşım oranı, likidite gibi özelliklerine göre farklı Pazar gruplarına ayrılır. Bunlar Yıldız Pazar, Ana Pazar ve Alt Pazar’dır.
Ayrıca borsa hisselerinin genel performansını takip etmek için ise BİST 100, BİST 50 ve BİST 30 gibi endeksler kullanılır. Bu endeksler belirli seçme kriterlerine göre oluşturulur. Bunların yanında borsanın performansını yansıtan başka endeks türleri de vardır.
Borsa hisseleri, şirketin sermayesinin belli bir yüzdesini ve bu yüzde oranında şirketin ortaklık haklarını ifade eden menkul kıymetlerdir. Borsa İstanbul’da hisse senedi alım-satımı yapmak isteyen yatırımcılar, aracı kurumlar vasıtasıyla işlem yapabilirler.
Borsa hisseleri borsada alınıp satılabildiği için likit varlıklardır, yani nakde çevrilmeleri kolaydır. Hisse senedi fiyatları ise arz ve talep dengesi, şirketin performansı, geleceğe yönelik beklentileri, makroekonomik göstergeler ve siyasi gelişmeler gibi pek çok etkene bağlı olarak değişim göstermektedir.
Borsa İstanbul’da işlem gören hisse senetleri, farklı kriterlere göre endeksler halinde sınıflandırılır. Bu endeksler, piyasanın genel durumunu yansıtır. BİST 100 endeksi Yıldız Pazar’da işlem gören şirketler arasından seçilen 100 hisseden oluşur ve Borsa İstanbul Pay Piyasası’nın temel göstergesi olarak kabul edilir.
BİST 100 endeksinin kompozisyonu, Yıldız Pazar’da işlem gören ve belirli şartları sağlayan şirketlerin paylarından oluşur. Payların endekslere alınması için piyasa değeri ve işlem hacmi gibi kriterler dikkate alınır. Paylar, bu kriterlere göre büyükten küçüğe sıralandıktan sonra nihai seçimler yapılır.
BİST 30, BİST 50 ve BİST 100 endeksleri yılın belirli aylarında değerlemeye tabi tutulmak suretiyle güncellenir. Gerek BİST 30 ve BİST 50 gerekse BİST 100 endekslerinde benzer seçim kriterleri kullanılır. Ancak BİST 100 endeksi, seçim kriterleri çerçevesinde yapılan nihai sıralama neticesinde ortaya çıkan 100 hisseden oluşmakta olup, BİST 30 ve BİST 50 endekslerine dâhil payları da kapsamına alır.
Borsa yatırımcıları için borsadaki son durumu ve hisse senetlerinin değerini etkileyecek güncel gelişmeleri takip etmek çok önemlidir. Bu konuda size yardımcı olabilecek birçok kaynak ve platform GCM Yatırım tarafından sunulmaktadır.
Örneğin, GCM Borsa Web Trader ile kurulum yapmadan borsayı 15 dakika gecikmeli olarak izleyebilirsiniz. Ayrıca GCM Borsa Trader’ın IOS ve Android uygulamalarını mobil cihazlarınıza indirerek borsayı her an her yerde takip edebilir veya dilerseniz fiyat grafikleri üzerinde teknik analiz çalışmaları yapabilirsiniz. Eğer hisse senedi takibi yapmak için canlı veri yayınına ihtiyacınız varsa, farklı veri yayın paketlerimizden birini seçebilirsiniz.
Bunun yanında, GCM Yatırım’ın uzman araştırma ekibi tarafından hazırlanan hisse analizleri, günlük bültenler, teknik analiz raporları gibi değerli bilgilere ulaşmak için yurt içi piyasa analizleri sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.
Yurt dışı piyasalarda olan bitenleri ve yabancı hisse senetleri ile ilgili analizlere ulaşmak isterseniz de yurt dışı piyasa analizleri sayfamızı inceleyebilirsiniz.
Borsa yatırımı, uzun vadede birikimlerinizi değerlendirmenizi sağlayabilecek önemli bir yatırım alternatiftir ancak kendine göre birtakım riskleri de içermektedir. Bu nedenle borsada yatırım yapılmadan önce piyasa koşullarını, hisse senedi fiyatlarını etkileyen faktörleri, sektör ve şirket analizlerinin iyi yapılması gerekmektedir.
Hisse senedi alırken kulaktan dolma bilgilerle hareket etmek, yanlış kararlar vermeye neden olabilir. Zira borsada hisse senedi seçimi yapmanın uzmanlık gerektiren bir konu olduğu açıktır.
Şirket değerini belirlemek için sadece kâr ya da zarar gibi tek bir göstergeye odaklanmak yeterli değildir. Şirketin finansal durumunu, performansını, rekabet gücünü ve gelecek potansiyelini ortaya koyan tüm göstergeler ve rasyolar dikkatli bir şekilde incelenmelidir. Bu sayede borsa yatırımcıları daha doğru ve sağlıklı kararlar alabilirler. Bu konuda finansal okur-yazarlığınızı artırmak ya da uzman bir danışmandan destek almak size büyük fayda sağlayacaktır.
“Portföy diversifikasyonu (çeşitlendirme) ve risk yönetimi, yatırım başarısının anahtarlarından olan portföy oluşturma ve yönetme süreçlerinde temel öneme sahip unsurlardır. Portföy diversifikasyonu, portföydeki varlıkların farklı türler, sektörler, vade ve risk düzeyleri arasında dağıtılmasıdır. Çeşitlendirme yönteminin temel amacı, yatırımcı portföyünün tek bir varlığa veya piyasaya bağımlı olmasından kaynaklanan sistematik olmayan riski azaltarak, tek bir varlığa özgü olumsuz gelişmelere karşı korunma sağlar.
Risk yönetimi ise, portföyün maruz kalabileceği risklerin belirlenmesi, ölçülmesi, izlenmesi ve kontrol edilmesidir. Bu süreç, risklerin etkin bir şekilde yönetilmesini sağlar ve portföyün güvenliğini artırır. Ayrıca risk yönetimi süreci, yatırımcıların risk profillerinin tespit edilmesine yardımcı olurken, onların hedeflerine ve kişisel tercihlerine yönelik portföylerin oluşturulmasına da katkı sağlar.
Hisse seçimi yaparken sahip olunması gereken temel yetkinliklerden biri, bilanço, gelir tablosu, nakit akım tablosu gibi finansal tabloları okuyabilme ve yorumlayabilme becerisidir.
Örneğin şirketin gelir tablosundaki ciro, esas faaliyet kârı, net kâr gibi kalemler ile bilançosundaki kalemler arasındaki bağlantıyı gösteren rasyoları anlamak, şirketin finansal yapısını değerlendirmek ve öz kaynak gelişimi gibi önemli konularda geçmiş yıllarla karşılaştırma yapabilmek gereklidir. Ayrıca, operasyonel kârlılık seviyesini ölçen FAVÖK ve FAVÖK marjlarının gelişimi de detaylı olarak takip edilmelidir. Bununla birlikte, şirketlerin faaliyet raporları ve yatırımcı sunumları gibi dokümanlar da yatırımcılar için değerli bilgi kaynaklarıdır.
Hisse seçimi yaparken sadece finansal tabloları ve rasyoları değil, aynı zamanda şirketin faaliyet gösterdiği sektörün dinamiklerini, rekabet ortamını, büyüme potansiyelini, teknolojik gelişmeleri ve yasal düzenlemeleri de dikkate almak gerekir. Bu sayede şirketin gelecekteki performansını etkileyebilecek fırsat ve riskleri öngörebilmek ve buna göre stratejik kararlar alabilmek mümkün olur.
Ayrıca, şirketin hisse senedi fiyatının piyasa değerini yansıtıp yansıtmadığını anlamak için temel analiz yöntemleri kullanılabilir. Temel analiz yöntemleri, şirketin gerçek değerini bulmak için çeşitli modeller ve varsayımlar kullanır. Bunlardan biri indirgenmiş nakit akımı yöntemidir. Bu yöntem, şirketin gelecekte üreteceği serbest nakit akımını bugüne indirger ve böylece şirketin bugünkü değerini hesaplar. Bu değer ile piyasa değeri arasındaki fark, hisse senedinin fiyatının makul olup olmadığını gösterir.
BİST 100, 50 ve 30 endeksleri, belirlenen seçme kriterlerine göre periyodik olarak güncellenmekte ve endeks bileşiminde değişikler olmaktadır. Ancak her üç endeksin de pay sayısı her zaman sabit kalmaktadır. BİST 30, BİST 50 ve BİST 100 endekslerinin Temmuz 2023 itibariyle güncel listeleri şöyledir.
BİST 30 Hisseleri Hangileri
Güncel listeye ulaşmak için Bist30 Endeksi sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.
BİST 30 |
|
1. Akbank T.A.Ş |
2. Koç Holding |
3. Alarko Holding |
4. Koza Altın İşletmeleri |
5. Arçelik A.Ş. |
6. Koza Anadolu |
7. Aselsan |
8. ODAŞ Elektrik |
9. Astor Enerji |
10. Pegasus Hava Taşımacılığı |
11. BIM Mağazalar |
12. Petkim |
13. Emlak Konut GYO |
14. SASA Polyester |
15. ENKA |
16. Şişecam |
17. Erdemir |
18. TAV Havalimanları |
19. Ford Otomotiv San. A.Ş. |
20. THY |
21. Garanti BBVA |
22. Tofaş |
23. Gübretaş |
24. Tüpraş |
25. Hacı Ömer Sabancı Holding |
26. Turkcell İletişim Hizmetleri |
27. Hektaş Ticaret |
28. Türkiye İş Bankası |
29. Kardemir Demir Çelik |
30. Yapı Kredi |
BİST 50 Endeksi’nde yer alıp BİST 30 Endeksi’nde yer almayan 20 payın listesi aşağıdaki gibidir. Güncel listeye ulaşmak için Bist 50 Endeksi sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.
BİST 50-30 |
|
1. Ahlatcı Doğal Gaz Dağıtım Enerji |
2. İş GYO |
3. Akçansa Çimento |
4. İş Yatırım Menkul Değerler |
5. Akfen GYO |
6. İskenderun Demir Çelik |
7. Albaraka Türk Katılım Bankası A.Ş. |
8. İzmir Demir Çelik |
9. Alfa Solar Enerji |
10. Karsan Otomotiv |
11. Bera |
12. Biotrend Yatırım |
13. Borusan |
14. Borusan Yatırım |
15. Bursa Çimento |
16. Can2 Termik |
17. Çemtaş Çelik Makina |
18. Coca-Cola İçecek |
19. GSD Holding |
20. İpek Doğal Enerji Kaynakları |
BİST 100 Endeksi’nde yer alıp BİST 30 veya BİST 50 Endeksi’nde yer almayan 50 payın listesi aşağıdaki gibidir. Güncel listeye ulaşmak için Bist 100 Endeksi sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.
BİST 100-50 |
|||
1. AG Anadolu Grup |
2. Kızılbük GYO |
3. Şok Marketler |
4. Teknosa |
5. Aydem Enerji |
6. Kontrolmatik Teknoloji |
7. TSKB (Türkiye Sınai Kalkınma Bankası) |
8. TSKB |
9. Bagfaş Bandırma Gübre Fab. |
10. Konya Çimento |
11. Tukaş Gıda |
12. Türk Telekomunikasyon |
13. Çimsa Çimento |
14. Kordsa Teknik |
15. Türk Traktör |
16. Türkiye İş Bankası |
17. Doğan Şirketler Grubu |
18. Mavi Giyim Sanayi |
19. Türkiye Halk Bankası |
20. Vestel Elektronik |
21. Doğuş Otomotiv Servis |
22. Migros |
23. Ülker Gıda |
24. Eczacıbaşı İlaç |
25. Otokar |
26. Vestel Beyaz |
27. Eczacıbaşı Yatırım |
28. Oyak Çimento |
29. Yayla Agro Gıda Sanayi |
30. Ege Endüstri Ve Tic. A.Ş. |
31. Pasifik GYO |
32. Zorlu Enerji |
33. Europen Endüstri İnşaat |
34. Penta Teknoloji |
35. Hektaş Ticaret |
36. Galata Wind Enerji |
37. Qua Granite Hayal Yapı ve Ürünleri |
38. İpek Doğal Enerji Kaynakları |
39. Gen İlaç ve Sağlık Ürünleri |
40. Şekerbank T.A.Ş. |
41. ODAŞ Elektrik |
42. Girişim Elektrik |
43. Selçuk Ecza Deposu |
44. İskenderun Demir Çelik |
45. Global Yatırım |
46. Sinpaş GYO |
47. Karsan Otomotiv |
48. Kimteks Poliüretan |
49. Smart Güneş Enerjisi |
50. Tekfen Holding |