Airdrop Nedir? - Çeşitleri Neler, Nasıl Çalışır?

Airdrop'lar, 2010'ların başında trol diye tabir edilen kişilerin birilerine istenmeyen dosyalar gönderme imkânını keşfetmesiyle moda oldu. Ancak günümüz fintech dünyasında airdrop kavramı farklı bir anlam kazanmıştır.

Kripto terminolojinde airdrop, yeni başlatılan kripto projeleri etrafında heyecan uyandırmak ve platform farkındalığı oluşturmak için ücretsiz token dağıtımını içeren bir pazarlama stratejisini ifade eder.

Bu yazımızda “Kripto airdrop nedir veya airdrop ne demek?” sorularını cevaplarken, aynı zamanda kripto para piyasasının yenilikçi dünyasında farklı bir keşif yolcuğuna daha çıkmış olacağız.

Airdrop Nedir?

Kripto airdrop, Web3 girişimlerinin dijital tokenları doğrudan aktif blockchain topluluğu üyelerinin cüzdanlarına kripto para hediyesi olarak gönderdiği bir pazarlama stratejisi olarak tanımlanır.

Airdrop'larda, açtığınız kripto cüzdanınıza, airdrop edilen token’lar ücretsiz bir şekilde gelir. Ancak bazı airdrop türleri; belirli bir sosyal medya gönderisini paylaşma, bir bültene abone olma, belirli bir platformda hesap açma veya bir token’a önceden sahip olma gibi şartlar içerir.

Airdrop’lar, belirli kripto projelerinin lansmanına yönelik bir pazarlama stratejisi olarak kullanılması dolayısıyla, airdrop’ların ayırt edici özelliği ücretsiz dağıtımdır. Diğer taraftan, borsada halka arzların kripto dünyasındaki benzeri süreci olarak tanımlanabilecek İlk Coin Teklifi (Initial Coin Offering - ICO) ise bir finansman yöntemidir. Bu bakımdan ICO’larda, katılan bir yatırımcının tanıtılan kripto parayı satın almak için, airdrop’lardan farklı olarak bir ödeme yapması gerekir.

Airdrop Nasıl Çalışır?

Bir kripto projesi airdrop kullanmak istediğinde, öncelikle Discord ve Twitter gibi forumlar ve sosyal medya platformları üzerinden bir kampanya başlatır. Sosyal duyurularla belirli bir ivme kazanan kampanyalar, potansiyel token alıcılarını belirlemeye yardımcı olur. Projeye ilgi duyan kullanıcıların cüzdan adreslerini toplamak veya uygunluklarını belirlemek için metrik tabanlı ölçütlere dayanan ekran görüntüleri almak gibi yöntemler kullanılır. Bu süreç sonucunda, belirli bir alıcı listesi oluşturulur.

Alıcılar belirlendikten sonra, airdrop'lar genellikle akıllı sözleşmeler gibi işlemleri otomatikleştiren programlar aracılığıyla gerçekleştirir. Bu akıllı sözleşmeler, token'ların, airdrop gerçekleştiren şirketin hazine cüzdanından, alıcıların cüzdanlarına -herhangi bir manuel işlem gerektirmeden- otomatik olarak transfer olmasını sağlar.

Son aşamada ise projeyi daha fazla tanıtmak ve airdrop'un gerçekleştiğini kanıtlamak için, airdrop’un blok zinciri sonuçları kamuya açık olarak paylaşılır.

Airdrop Çeşitleri Neler?

Kripto projeleri, amaçlarına bağlı olarak farklı airdrop yöntemi kullanabilirler. Bazıları, bir ağda sert bir çatallanmanın (hard fork) ardından bir topluluğu bir araya getirmek için airdrop uygularken, diğerleri ilk kez kullanıcıların dikkatini kripto projesine çekmek için bu yöntemi tercih eder.

Standart Airdrop

Standart bir airdrop'ta, bir hesap için kaydolmanın dışında hiçbir görev yerine getirilmesi gerekmez. Standart airdrop’larda kilit nokta, kampanyaya hızlı bir şekilde katılmaktır. Çünkü token arzı sınırlı olabilir ve bu durumda ilk gelen ilk alır esasına göre dağıtım yapılır. Merkezi olmayan borsa RabbitX, platformuna kaydolan yeni kullanıcıları ödüllendirmek için standart airdrop'ları kullanmıştır. 

Bounty (Ödül) Airdrop

Bounty ya da Türkçe karşılığı ile ödül kripto airdrop'ları, airdrop coin kazanmanın belirli görevlerle sağlandığı bir airdrop çeşididir. Söz konusu görevler genellikle bir bültene kaydolma, belirli sosyal medya kanallarını takip etme gibi süreçleri içerir. Örneğin NFT platformu One Rare, airdrop şartları için dokuz adımlı bir yapılacaklar listesi hazırlamıştı ve bu listede, hesapların sosyal medyada takip edilmesi, arkadaşları etiketleme gibi görevler bulunuyordu.

Holder Airdrop

Holder airdrop, bir kripto para veya token projesinin, mevcut token sahiplerini ödüllendirmek veya teşvik etmek amacıyla düzenlediği bir tür airdrop’tur. Bu tür airdrop’larda, genellikle belirli bir tarihte veya zaman diliminde, belirli miktarda token'e sahip olan veya belirli bir süre boyunca token tutan kullanıcılar ödüllendirilir.

Holder airdrop türünün amaçları arasında topluluk katılımını artırmak, sahipliği teşvik etmek veya projenin popülaritesini ve dolaşımdaki arzını artırmak yer alabilir.

Hard Fork Airdrop

Bir protokol orijinal kodundan ayrılıp iki ayrı platforma bölündüğünde, yeni oluşturulan zincirdeki kullanıcıları teşvik etmek ve yeni coin'leri benimsetmek amacıyla yapılan coin dağıtım hard fork airdrop olarak adlandırılır.

Örneğin Ethereum'un The Merge olarak bilinen sert çatallanması ile proof-of-stake sistemine geçiş yapmasının ardından, ayrı yollara giden proof-of-work zinciri olan ETHPoW, hard fork airdrop için bir örnek olarak verilebilir. Holder airdrop'ları gibi, hard fork airdrop’larda da kullanıcıların orijinal token'ı tutması gerekir.

Exclusive Airdrop

Daha spesifik bir holder airdrop türü olan Exclusive Airdrop, belirli kişilerin seçildiği bir airdrop çeşididir. Buradaki fark, token sahiplerinin token miktarına göre değil, platform aktivitesine göre seçilmesidir. Uniswap'ın uzun süredir kullanıcılarının her birine, statüye bakılmaksızın 400 UNI token airdrop’laması, bir exclusive airdrop’lama türüdür.

Raffle (Çekiliş) Airdrop

Bir girişim sabit sayıda ödül duyurur ancak çok büyük bir talep alırsa, kazananları rastgele seçmek için bir çekiliş mekanizması uygulamaya karar verebilir ve bu durumda buna raffle (çekiliş) airdrop'u denir. Bu airdrop türü, ayrıca önceki airdrop yöntemlerinden herhangi biriyle birlikte de kullanılabilir.

Oyun platformları Revv, Wolf Game ve Phantom Galaxies’in yakın zamanda 100 kazanana 500 $ değerinde yerel token'larını dağıtması çekiliş airdrop türüne örnek olarak verilebilir.

Airdrop Almanın Yolları

Kripto dünyasına ilgi duyan birçok yatırımcı “Airdrop’a nasıl katılınır?” sorusunun cevabını haliyle merak ediyor.

Kripto airdrop'una katılmak için öncelikle bir kripto cüzdanına sahip olmanız gerekir. Eğer kripto cüzdanına sahipseniz, güvenilir airdrop'ları araştırarak işe başlayabilirsiniz.

Airdrop'un şartlarını okuyup, belirtilen görevleri (örneğin, sosyal medya gönderisini paylaşmak, bültene abone olmak) tamamlayarak kayıt formunu doldurmanız (burada genellikle cüzdan adresiniz ve sosyal medya hesaplarınıza ait tanımlayıcı bilgiler istenir) airdrop almak için genellikle yeterli olacaktır. Görevleri tamamladıktan sonra, token'ların cüzdanınıza gelmesini bekleyin ya da düzenli olarak cüzdanınızı kontrol edin.

Ancak burada uyarı mahiyetinde çok önemli bir hatırlatma düşelim: Her airdrop güvenilir olmayabilir ve bu yüzden dolandırıcılıklara karşı dikkatli olunması son derece kritik bir gerekliliktir. Bu noktada kimseyle hiçbir zaman özel anahtarınızı paylaşılmamaya dikkat etmeniz tavsiyesinde bulunmamız yerinde olacaktır.

Popüler Airdrop Örnekleri ve Analizleri

Kripto airdrop'ları 2014 yılında Auroracoin projesi ile başlatıldı . O zamandan beri ölçek olarak büyüdüler ve kriptodaki en büyük isimlerden bazıları tarafından kullanıldılar. İşte kripto dünyasında geniş yankı uyandıran airdrop'lardan bazıları:

Bitcoin Cash

Bitcoin'den gelen bir çatallanma sonucu Bitcoin Cash, Ağustos 2017'de bir hard fork airdrop'u dağıttı. Bitcoin Cash, bitcoin ağındaki ilk büyük hard forklardan biriydi ve kullanıcılara sahip oldukları her bitcoin (BTC) için 1 Bitcoin Cash (BCH) garanti ediyordu.

Stellar 

Tüm zamanların en büyük kripto airdrop'larından biri olarak kaydedilen Stellar, Blockchain.com ortaklık ile Kasım 2018'de başlayarak Blockchain Wallet kullanıcılarına 125 milyon dolar değerinde Stellar (XLM) airdrop'lamıştır.

Uniswap 

Uniswap, Eylül 2020'de borsa platformunun 250.000'den fazla erken kullanıcısını Uniswap token'ları (UNI) airdrop'uyla ödüllendirdi. Eylül ayından önce platformda en az bir işlem yapmış olanlar airdrop'a hak kazandı ve kullanıcıların her biri en az 400 UNI kazandı.

Sonuç ve Gelecek Öngörüleri

Yeni kripto para projeleri tarafından topluluklarına token dağıtmak ve erken aşamada dikkat çekmeye yönelik kullanılan bir pazarlama strateji olarak tanımlanabilecek airdrop'lar, kripto para ekosisteminde önemli bir yer edinmiş ve farklı etkiler yaratmış bir olgudur. Airdrop’lar projelerin erken dönemde benimsenmesini teşvik ederken, mevcut projelere yönelik airdrop’lar ise dolaşımdaki token arzını artırabilir.

Airdrop’lar yöneltilen bazı eleştiriler, airdrop'ların yapısının ve dağıtımının adaletsiz olabileceği endişesini dile getirirken; bu durumun kripto piyasaları üzerinde istikrarsızlık yaratabileceğini öne sürer.

Gelecekte, düzenleyici kurumların airdrop'ları nasıl ele alacakları da önemli bir konudur. Kripto para düzenlemeleri giderek netleştikçe, airdrop'ların vergilendirilmesi, yasal statüleri ve kullanımıyla ilgili kuralların da daha fazla netlik kazanması beklenebilir. Bu da airdrop'ların nasıl yapıldığı ve kullanıldığı konusunda önemli değişikliklere yol açabilir, bu da genel olarak kripto para ekosistemindeki etkilerinde farklılaşmanın kapılarını arayabilir.