EUR/USD Çapraz Kuru Vadeli İşlem Sözleşmesi ve İşlem Örneği

Dünya ticaretinin en çok kullanılan iki para birimi olan Amerikan Doları ve Euro üzerine geliştirilmiş sentetik ürünler spot piyasa ürünleri kadar popülerdir.  Vadeli işlem ve Opsiyon Piyasası’nda (VİOP) işlem gören EUR/USD çapraz kuru vadeli işlem sözleşmesi de piyasanın en fazla işlem gören en likit çapraz paritesi ve en aktif varlıkları arasındadır. Yatırımcı diğer para birimlerine göre daha istikrarlı ve likit olması sebebiyle EURUSD çapraz kuru vadeli işlem sözleşmesinde de işlem yapmayı da cazip bulmaktadır. EURUSD paritesi ayrıca piyasaları etkileyecek önemli referans veriler üretmektedir.

VİOP’ta EUR/USD çapraz kuru vadeli işlem sözleşmesinde işlem yapan yatırımcılar bu enstrümanda ABD ve Euro bölgesi para birimlerinin performansına yatırım yaparken aynı zamanda TL’nin de Dolar  karşısındaki değerine pozisyon alma imkanına sahiptirler. EUR/USD çapraz kuru vadeli işlem sözleşmesi 1:20’ye yaklaşan kaldıraç oranıyla yatırımcıya daha az teminatla risklerini yönetebilme ve potansiyel getiri fırsatlarından faydalanma imkanı sunmaktadır.

VİOP’ta EUR/USD çapraz kuru vadeli işlem sözleşmesinde işlem yapan yatırımcıların önemli bir avantajı ise fiyatların sadece yükselişine değil düşüşüne de yatırım yapabilmeleridir. Bu enstrümanda ilk defa işlem yapacak yatırımcılar için öncelikle çapraz kur nedir, nasıl yatırım yapılır, yatırım yapılırken dikkat edilecek hususlar ve bu parite üzerinde etkili olan gelişmeler nelerdir üzerinde duralım.

Çapraz kur, bir ülke para biriminin başka ülke para birimi cinsinden değerinin başka para birimi ile ifade edilmesidir. Çapraz kurda üç para biriminin ilişkisi söz konusudur. Mesela EUR/USD çapraz kuru TL ilişkisi gibi. EUR/USD çapraz kuru vadeli işlem sözleşmesinde teminat, kar/zarar hesabı TL üzerinden hesap edildiği için üç para birimin ilişkisi söz konusudur.

EUR/USD Çapraz Kuru Vadeli İşlem Sözleşmesi’nde Yatırım ve Avantajları

Türkiye’nin tek vadeli işlem ve opsiyon piyasası olan VİOP’ta yatırımcı, Borsa İstanbul’un en yüksek hacimli ve en likit enstrümanlarının dayanak varlık olduğu pay sözleşmelerine yatırım yaparken diğer taraftan Türkiye ekonomisinde çok önemli olan emtialara da yatırım avantajına sahiptir. Yine dünyanın en büyük ekonomilerine sahip ülkelerin para birimlerinde de trade yapabilir. Mesela EUR/USD çapraz kuru vadeli işlem sözleşmesinde çift yönlü fiyat hareketine kaldıraçlı olarak düşük maliyetlerle yatırım fırsatlarını değerlendirebilir. Bu esnada etkin risk yönetimiyle birlikte piyasalar arası fiyat farklılığından faydalanılarak arbitraj işlemleri de yapabilir.

Yatırımcılar VİOP’ta EUR/USD çapraz kuru vadeli işlem sözleşmesinde işlem yaparken fiyatların hem yükselişi hem de düşüşü yönünde pozisyon açabilir. Spot piyasaların aksine çok düşük maliyetle ve çok daha az teminatla yatırım avantajı sunan VİOP’ta aynı anda aynı varlığın farklı vadelerinde ya da farklı enstrümanlarında hem uzun hem de kısa işlem stratejileri uygulanabilir.

VİOP’ta EUR/USD çapraz kuru vadeli işlem sözleşmesinde işlem yaparken üç farklı getiri fırsatını yakalayabilir: EUR/USD çapraz kurunun getiri fırsatları;  USD/TL paritesi fiyat hareketleri; TL teminatların nema getirisi.

EUR/USD Çapraz Kuru Vadeli İşlem Sözleşmesinde Sık Yapılan Hatalar

EUR/USD çapraz kuru vadeli işlem sözleşmesinde uzun veya kısa pozisyon stratejilerini uygularken önemli teknik hatalar yapılabiliyor.

-VİOP’ta işlem tecrübesi olan fakat çapraz kurlarda işlem tecrübesi bulunmayan yatırımcıların zorlandıkları husus açılan pozisyonun yönüyle ilgilidir. EUR/USD çapraz kuru vadeli işlem sözleşmesinde işlem yapılırken paritede yer alan iki enstrümandan hangisinde uzun hangisinde kısa pozisyonu açıldığı konusunda yanılgıya düşülmektedir. Dolayısıyla EUR/USD çapraz kuru vadeli işlem sözleşmesinde uzun pozisyon ile EURO’nun Dolar  karşısında yükseleceği beklentisine; kısa pozisyon ile Euro’nun düşeceği USD’nin ise yükseleceği beklentisine yatırım yapıldığına dikkat edilmelidir.

• VİOP’ta EUR/USD çapraz kuru vadeli işlem sözleşmesinde yapılan diğer bir hata ise TL ile çapraz kur ilişkisinin kurulamaması ve kar/zarar hesabında zorlanılmasıdır.
• Genellikle kısa pozisyonu kapatılırken kısa pozisyonla kapamaya yanılgısına düşülmektedir. Çok sık yapılan pozisyon kapama hatalarında dikkat edilmesi gereken husus; uzun pozisyonun kısa pozisyonla, kısa pozisyonun ise uzun pozisyon ile kapandığıdır.
• Kar/zarar hesabında da hatalar yapılabilmektedir. Uzun pozisyon stratejisinde fiyatlar yükselirken, kısa pozisyonda ise fiyatlar düşerken kar elde edilmektedir.

EUR/USD Çapraz Kuru Vadeli İşlem Sözleşmesi’ne Dair Kısa Teknik Bilgiler

• Vadeler iki şer aydır.
• Vade döngüleri Şubat, Nisan, Haziran, Ağustos, Ekim ve Aralık’tır.
• Vadeler içinde bulunan ay, takip eden ay, sonraki ay ve aynı yılın Aralık ayı vadesi olmak üzere toplamda 4 farklı vade aynı anda işlem görür. En aktif sözleşme ise vadesi en yakın olandır.
• Sözleşme vade bitiminde otomatik olarak sistem tarafından işleme kapatılır. Yatırımcı isterse aynı pozisyonu yeni vadeye taşıyabilir.
• EURUSD vadeli işlem sözleşmesinin büyüklüğü 1000 Euro’dur. Minimum fiyat adımı 0,0001’dir. Minimum fiyat adımının değeri 0,1 ABD Dolar ı’na (0, 0001*1.000) karşılık gelir.
• Sözleşmenin değeri 1 Euro’nun Dolar  cinsinden değeridir.
• Değeri virgülden sonra dört basamak halinde kote edilir.
• İşlem saatleri 09:30 ile 18:15 arasındadır.
• Kaldıraç oranı yaklaşık 1:19 olmakla birlikte sözleşme teminatı vadesi boyunca sabit kaldığından piyasadaki cari fiyatı göre kaldıraç oranı değişebilir.

EURUSD vadeli işlem sözleşme kodu ve açılımı;

EURUSD vadeli işlem sözleşmesi işlem platformunda tanımlanmış bir kod ile işlem görür. Kod; sözleşme türü, dayanak varlık kodu, vade tarihi ve sıra no bilgilerini içerir.

Örnek: F_ EURUSD 0617

EURUSD Vadeli İşlem Sözleşmesi Stratejileri

EURUSD vadeli işlem sözleşmesinde  Euro’nun Dolar  karşısında değer kazanacağı öngörüsünde uzun (long-alım), Euro’nun Dolar  karşısında değer kaybedeceği öngörüsünde kısa (short- satım) pozisyon açılır.

VİOP’ta EURUSD vadeli işlem sözleşmesinde temel işlem stratejileri alım ve satım ana pozisyonları üzerinden oluşmuştur. Aynı ürünün farklı vadelerinde alım/satım pozisyonları açılması ya da fiyat ilişkisinin olduğu enstrümanlarda alım/satım pozisyonunun açılması gibi ileri seviyede birçok strateji mevcuttur. Bu konuları diğer makalelerimizde işleyeceğiz.

EURUSD vadeli işlem sözleşmesinde işlem yapılmasının temelinde ise şu amaçlar vardır: Arbitraj, hedge ve spekülasyon. Hedge stratejisinde (risk yönetimi) yatırımcı spot piyasada oluşabilecek riskleri vadeli piyasada kaldıraçlı olarak daha düşük maliyet ve teminatla yönetebilme imkanına sahiptir. Spekülatif işlem stratejilerinde ise fiyat değişimleri ile oluşan yatırım fırsatlarını değerlendirme amacı taşınmaktadır. Arbitrajda ise piyasalar arasındaki fiyat farklarının yarattığı yatırım fırsatları değerlendirme amacıyla işlem yapılır.

EURUSD Vadeli Sözleşmesinde İşlem Örneği

EURUSD sözleşmesinde EURUSD kontratında 60 Dolar  başlangıç teminatı ile 1 lot 1,1080 Dolar  seviyesinden uzun (alım) pozisyonu açmış olalım ( pozisyon açıldığında USDTRY kuru 3,5315 seviyesinde olsun).

20 gün sonra EURUSD kontratını 1,1194 seviyesinden kapattığımızda (pozisyon kapandığında USDTRY kuru 3,5615 seviyesinde) pozisyon karı ve toplam kar ne kadar olur? TCMB gecelik faizinin yüzde 12,75 olduğunu farz edelim.

Başlangıç teminatı:  60USD

İşlem miktarı: 1 lot

Piyasa fiyatı: 1,1194 Dolar

Maliyet: 1,1080 Dolar

USDTRY kuru: 3,5310 (pozisyon açıldığında)

USDTRY kuru: 3,5410 (pozisyon kapatıldığında)

Yaklaşık kaldıraç oranı*: 18,75

Pozisyon: uzun

Yukarıda verdiğimiz bilgileri şimdi uygulamalı olarak açıklayalım;

EURUSD sözleşmesinde karın hesaplanması

Kar/Zarar= (1,1194-1,1080)*1000*1 =11,4 Dolar  bazında kar.

Çapraz kur olan EURUSD’de işlem yaparken kotasyon Dolar  olarak verilmekle birlikte teminat, kar/zarar hesapları TL üzerinden yapılmaktadır. Şimdi USDTRY kuru üzerinden açılan ve kapatılan pozisyonun büyüklüğünü hesaplayalım.

Pozisyon açıldığındaki işlem hacmi  = 1,1080 * 1* 1000 Euro * 3,5210  = 3,901 TL

Pozisyon kapatıldığındaki işlem hacmi = 1,1194*1*1000*3,5410  = 3,9640 TL

EURUSD vadeli işlem sözleşmesi karı = 3964-3901 = 63 TL

Nema Geliri Hesabı

VİOP’ta tüm pozisyonlar nema geliri de elde edilmektedir. Bu örnekte 1 lot EURUSD sözleşmesinde alım işlemi yapabilmesi için hesabında en az 60 Dolar  (3,5210*60 Dolar =211 TL) pozisyon açıldığı anki USDTRY kuru 3,5210 üzerinden hesaplandığında 211 TL hesabında olması gerekmektedir. Yatırımcı 211 TL tutarındaki teminata ayrıca nema geliri elde edecektir.

TCMB Faiz oranı: % 12,75

Pozisyonda kalış süresi: 20

Faiz Geliri (brüt):  (211*12,75*20)/36500 = 1,474 TL’dir.

63 TL +1,474 TL= 64,48 TL toplam getiri sağlamış olur (faiz getirisi nettir, örnek 1 lotluk işlem içindir)

*Başlangıç teminatı sözleşmenin unsurları ile birlikte vade buyunca standarttır fakat piyasa değeri dayanak varlığa, arz ve talep dengesine göre oluşur. Bu çerçevede kaldıraç oranı da artar veya yükselir.