VİOP'ta Çok Sayıda Pozisyon İçin Teminat Kullanımı

Eklenme Tarihi : 28 Aralık 2017 | Son Düzenleme Tarihi : 15 Mayıs 2024

Aysel Aydemir - Kıdemli Kurumsal İçerik Yönetmeni

VİOP'ta çok sayıda pozisyon için teminat kullanımı tüm vadeli işlem ve opsiyon sözleşmelerinde gerçekleştirilen alım ve satım işlemlerini kapsamaktadır. Risk yönetimi (hedge), portföy çeşitlendirme, spekülatif ve arbitraj amaçlı işlemler için önemli avantajlar sağlanmaktadır.

VİOP’ta çok sayıda pozisyon için teminat kullanımı avantajlarından faydalanmak isteyen yatırımcı, aynı grupta yer alan ve birbirleriyle korelasyonu pozitif olan türev ürünlerde işlem yapabilir. Aynı zamanda vadeler ve ürünler arasında yayılma stratejileri; opsiyon stratejileri (çanak, pergel, yaka, akbaba…) dahil birçok stratejiyi VİOP'ta çok sayıda pozisyon için teminat kullanımı avantajlarıyla uygulayabilir.

VİOP’ta çok sayıda pozisyon için daha az teminat kullanım avantajı birçok yatırımcının farkında olmadığı sebep sonuç ilişkilerini kuramadığı bir özellik gibi görünse de yeterince bilgi ve deneyim elde eden yatırımcı için çok cazip bir piyasa özelliğidir.

VİOP'ta çok sayıda pozisyon için teminat kullanımı sistem tarafından otomatik gerçekleşir

VİOP’ta yatırım yaparken çok sayıda pozisyon için daha az teminat bağlanması avantajından her yatırımcının faydalanamayacağı düşünülebilir. VİOP’ta çok sayıda pozisyon açıldığında aynı grupta yer alan ve birbiri ile korelasyonu olan tüm kontratlarda, Takasbank’ın belirlediği risk parametreleri üzerinden otomatik olarak daha az teminat bağlanır.

VİOP'ta çok sayıda pozisyon için teminat kullanımının hesaplanmasında SPAN (Standart Portfolio Analysis of Risk) parametreleri kullanılır. SPAN parametreleri ise Takasbank tarafından hesaplanır.

Çok sayıda pozisyon için daha az teminat avantajından nasıl faydalanılır?

VİOP’ta risk yönetimi, spekülatif ya da arbitraj amaçlı tüm işlemlerde aynı ürün grubunda varlıklar arasında korelasyon var ise daha az teminat kullanımı avantajından otomatik olarak faydalanılır.

Yatırımcının herhangi bir talimat vermesine gerek kalmadan sistem tarafından otomatik olarak Takasbank tarafından belirlenen risk parametrelerine göre teminat kullanılır. Yatırımcı Takasbank tarafından düzenli olarak açıklanan SPAN (Standart Portfolio Analysis of Risk) parametrelerini takip ederek bu piyasa özelliğini bilinçli olarak kullanabilir.

Kurumsal ve profesyonel yatırımcılar tarafından risk yönetiminde çok etkin olarak kullanılan VİOP’ta çok sayıda pozisyonda daha az teminat avantajının kullanımı konusunda birkaç yönerge ve örnek ile yardımcı olmaya çalışalım.

VİOP'ta çok sayıda pozisyon için teminat kullanımında temel unsurlar

VİOP'ta çok sayıda pozisyon için teminat kullanımı her bir kontrat için tek tek hesaplanmaz. Portföyde yer alan vadeli ürün kontratlarının aynı grupta olması ve aralarındaki korelasyon ilişkisi gözeterek yapılır.

Portföyde yer alan vadeli işlem sözleşmeleri içinde aynı grupta yer alan ve aralarında korelasyon olan varlıklar arasında daha az teminat kesintisi otomatik olarak gerçekleşmektedir.

VİOP’ta çok sayıda pozisyon için avantajlı teminat kullanımında farklı vadelerde ve farklı yönlerde pozisyon açıldığında aynı grupta yer alıyor ve aralarında korelasyon var ise teminat kesintisi daha az olur.

VİOP’ta çok sayıda pozisyon için teminat kullanımının hesaplanması Takasbank tarafından SPAN parametrelerine göre korelasyon ilişkisi üzerinden yapılmaktadır.

VİOP’ta çok sayıda pozisyon için teminat hesaplanması nasıl yapılır?

Takasbank tarafından çok sayıda pozisyon için teminat hesaplaması iki aşamada yapılmaktadır. İlk olarak aynı grupta olan finansal enstrümanlar için risk hesaplanır. Daha sonra ürün gruplarına göre risk azaltıcı pozisyonlar olup olmadığı sorgulanır.

VİOP’ta çok sayıda pozisyon için teminat hesaplanırken öncelikli olarak şu sıralama takip edilir;

-VİOP vadeli işlem ve opsiyon sözleşmelerinden oluşan portföyün riski belirlenir.

-VİOP vadeli işlem ve opsiyon sözleşmelerinin başlangıç teminatları belirlenir.

-Ardından çok sayıda pozisyon için olması gereken teminat hesaplanır.

Takasbank tarafından hesaplanan SPAN parametrelerinin kullanıldığı formülizasyon aşaması yatırımcı için karmaşık olabilir. Bu bapta GCM VİOP Demo hesapta sanal para ile kayıp riski olmadan çok sayıda pozisyon açarak aynı grupta olan varlıklarda ne kadar teminat kesildiği izlenebilir.

GCM VİOP Demo hesapta fiyatlar sadece 15 dakika gecikmelidir ve başlangıç teminatları dahil her şey gerçek hesap işlem platformu ile aynıdır. Dolayısıyla yatırımcı sanal para ile kayıp riski olmadan çok sayıda pozisyon için teminat kullanımıyla ilgili pratik yapabilir.

VİOP’ta çok sayıda pozisyon için teminat kullanımıyla ilgili daha fazla bilgi için GCM Menkul Kıymetler’in üstün müşteri memnuniyeti odaklı çalışan müşteri temsilcilerinden yardım alınabilir.

VİOP’ta çok sayıda pozisyon için teminat kullanımına uygulamalı örnek

GCM VİOP Demo hesapta çok sayıda pozisyon için teminat kullanımını uygulamalı olarak anlatmaya çalışalım. VİOP 30 vadeli işlem sözleşmesinde satım ve Akbank vadeli işlem sözleşmelerinde alım işlemi yaptığımızı farz edelim.

Şema 1: VİOP 30 vadeli işlem sözleşmesinde 1 lot satış pozisyonu açtık. Başlangıç teminatı 1.120 TL’dir.

Şema 2: Akbank vadeli işlem sözleşmesinde 1 lot alım pozisyonu açtık. Başlangıç teminatı 105 TL’dir.

* Yukardaki örneklerde yatırımcının sadece tek üründe yatırım yaptığı farz edilmiştir.

VİOP’ta çok sayıda pozisyon için avantajlı teminat kullanımını Şema 3’te izleyelim;

Şema 3’te VİOP 30 kontratı ile Akbank hisse vadeli işlem sözleşmesinde teminat kesintisi VİOP’ta çok sayıda pozisyon için 1.109 TL olmuştur.

GCM uzmanlarından yardım alabilirsiniz!

VİOP’ta çok sayıda pozisyon için teminat kullanımı konusuyla birlikte ürün ve vade yayılma stratejilerinin sağlayacağı avantajlar dahil çok daha fazla strateji için GCM Yatırım Menkul Değerler’in üstün müşteri memnuniyeti odaklı çalışan uzmanlarından yardım alabilirsiniz.