Dayanak Varlık
BIST Banka Dışı Likit 10 Fiyat Endeksi.
Sözleşme Büyüklüğü (Standart Sözleşme)
Her bir endeks vadeli işlem sözleşmesi 10 adet dayanak varlığı temsil eder. (Örneğin (BIST 30 Endeksi)*10 TL=(1.240,00)*10=12.400,00 TL.)
Uzlaşma Şekli
Nakdi uzlaşma.
Günlük ve Vade Sonu Uzlaşma Fiyatları
Günlük Uzlaşma Fiyatı
Normal seans sonunda hesapların güncellenmesinde kullanılan günlük uzlaşma fiyatı aşağıdaki şekilde hesaplanır ve en yakın fiyat adımına yuvarlanır:
a) Normal seans sona ermeden önceki son 10 dakika içerisinde gerçekleştirilen tüm işlemlerin miktar ağırlıklı ortalama fiyatı günlük uzlaşma fiyatı olarak belirlenir.
b) Eğer son 10 dakika içerisinde 10’dan az işlem yapıldıysa, normal seans içerisinde geriye dönük olarak bulunan son 10 işlemin miktar ağırlıklı ortalama fiyatı alınır.
c) Normal seans içerisinde 10’dan az işlem yapıldıysa, normal seans içerisinde gerçekleştirilen tüm işlemlerin miktar ağırlıklı ortalama fiyatı alınır.
d) Normal seans içerisinde hiç işlem yapılmamışsa, bir önceki günün uzlaşma fiyatı günlük uzlaşma fiyatı olarak belirlenir.
Normal seans sonunda yukarıda belirtilen yöntemlere göre günlük uzlaşma fiyatının hesaplanamaması veya hesaplanan fiyatın piyasayı doğru yansıtmadığına kanaat getirilmesi durumunda, aşağıda belirtilen yöntemler tek başına ya da birlikte kullanılarak günlük uzlaşma fiyatı tespit edilebilir.
a) Normal seans sonundaki en iyi alış ve satış kotasyonlarının ortalaması,
b) Dayanak varlığın spot fiyatı veya sözleşmenin diğer vade ayları için geçerli olan günlük uzlaşma fiyatları da dikkate alınarak hesaplanacak “teorik” fiyatlar.
Özel İşlem Bildirimleri yukarıdaki hesaplamalara dahil edilmez. Uzlaşma Fiyatı Komitesi tarafından günlük uzlaşma fiyatının değiştirilme durumu saklıdır.
Vade Sonu Uzlaşma Fiyatı
Vade sonu uzlaşma fiyatı, dayanak varlık olarak kabul edilen BIST Banka Dışı Likit 10 Endeksinin son işlem gününde spot piyasadaki seansta sürekli müzayedenin son 30 dakikası süresince ilan edilen endeks değerlerinin zaman ağırlıklı ortalaması ile BIST Banka Dışı Likit 10 Endeks kapanış değerinin sırasıyla %80 ve %20 oranlarıyla ağırlıklandırılması ile hesaplanan değerin en yakın fiyat adımına yuvarlanması ile elde edilen değerdir.
Son işlem gününde, spot piyasada seansın ve/veya kapanış seansının kısmen veya tamamen kapalı olması veya spot piyasada endeks değerinin hesaplanamaması durumunda vade sonu uzlaşma fiyatı, Uzlaşma Fiyatı Komitesi tarafından belirlenir.
Vade Ayları
Şubat, Nisan, Haziran, Ağustos, Ekim ve Aralık. Piyasada aynı anda, içinde bulunulan aya en yakın üç vade ayına ait sözleşmeler işlem görür. Bu üç vade ayından biri Aralık değilse, Aralık vade ayı ayrıca işleme açılır.
Takas Süresi
Takas süresi T+1 olarak uygulanır. Zararlar hesaplardan T günü sonunda tahsil edilirken, karlar hesaplara T günü aktarılır.
Sözleşmenin Vadesi ve Son İşlem Günü
Vade ve son işlem günü her vade ayının son iş günü olur. Yurt içi piyasaların resmi tatil nedeniyle yarım gün olması durumunda sözleşmenin vadesi ve son işlem günü bir önceki iş günüdür.
Fiyat Kotasyonu ve Minimum Fiyat Adımı
Emir defterinde fiyat teklifleri 1 adet dayanak varlık bazında gösterilir. Diğer bir ifadeyle, işlem sisteminde bir adet dayanak varlık için verilen fiyat üzerinden girilir.
Sözleşme fiyatı, virgülden sonra iki basamak olacak şekilde işlem sistemine girilir (Örnek: 1.240,25) ve bir defada gerçekleşebilecek en küçük fiyat adımı 0,25’dir (Örnek: 1.240,25; 1.240,50 vb.). Miktar teklifleri bir adet sözleşme ve katları şeklinde girilir.
Baz Fiyat ve Günlük Fiyat Değişim Limiti
Baz fiyat, günlük fiyat değişim limitlerinin hesaplanmasında kullanılan ve sözleşmenin işleme açıldığı gün Uzlaşma Fiyatı Komitesi tarafından belirlenen fiyat, diğer işlem günleri için ise bir önceki günün uzlaşma fiyatıdır.
Akşam seansında işlem gören sözleşmelerin baz fiyatı, normal seans sonunda hesaplanan uzlaşma fiyatıdır.
Günlük fiyat değişim limiti, her bir sözleşme için belirlenen baz fiyatın normal seansta ±%15, akşam seansında ±%3’üdür. Bu yöntemle hesaplanan alt veya üst limitin fiyat adımına tekabül etmemesi halinde üst limit bir alt fiyat adımına, alt limit ise bir üst fiyat adımına yuvarlanır.
İşlem Saatleri
Normal seanstaki işlemler 09:30 - 18:15 saatleri, akşam seansındaki işlemler 19:00 – 23:00 saatleri arasında tek bir seansta gerçekleştirilir.
İşlem Teminatı Esasları
Takas Mevzuatı çerçevesinde belirlenir.
BIST Banka Dışı Likit 10 Endeksi, Yıldız Pazar Grup 1’de işlem gören şirketler arasından seçilen, Ortalama FDP PD ve Günlük Ortalama İşlem Hacmi yüksek, banka olmayan 10 şirket payından oluşur.
BIST Banka Dışı Likit 10 Endeksi; reel sektörünün en likit paylarının performansını yansıtan ve yatırımcıya risk yönetimiyle birlikte spekülatif getiri imkanı sunan bir yatırım aracıdır.
BIST Banka Dışı Likit 10 endeksinde yer alacak payların endekslere alınabilmesi için değerleme dönemi sonu itibarıyla Borsa İstanbul’da en az 60 gün süreyle işlem görmesi şarttır.
Endekste yer alacak payların seçimi şu şekilde yapılır; Değerleme dönemi itibarıyla Ortalama FDP PD’si 2.500 Milyon TL’den, Günlük Ortalama İşlem Hacmi 50 milyon TL’den büyük olan paylar, işlem hacmine göre büyükten küçüğe doğru sıralanır. İlk 10 pay endekse alınır, takip eden 3 pay yedek olarak belirlenir.
Kriterleri sağlayan yeterli sayıda (13) pay yoksa, kriterleri sağlayanların tümü endekse ve/veya yedek listeye alınır. Eksik kalan kısım; 1) Günlük ortalama işlem hacmi kriterinin 5 milyon TL indirilmesiyle bulunan paylar ile tamamlanır. 2) Gerekli pay sayısına yine ulaşılamaz ise Ortalama FDP PD kriteri 250 milyon TL indirilerek bulunan paylar ile tamamlanır. 10 endeks şirketi ve 3 yedek pay belirlenene kadar yukarıdaki 1 ve 2 numaralı adımlar tekrar edilir.
BIST Banka Dışı Likit 10 Endeksini oluşturan 10 adet sanayi endeksi şöyledir; yüzde 17,6 Bimaş, yüzde 16,5 Tüpraş, yüzde 15,3 Turkcell, yüzde 13,2 Ereğli, yüzde 11,8 Koç Holding, yüzde 9,8 Türk Hava Yolları, yüzde 6 Aselsan, yüzde 3,7 Petkim, yüzde 3,4 Türk Telekom ve yüzde 2,7 Emlak Konut, paylarıdır. İlgili ağırlıklar 12.11.2019 tarihi itibariyledir endeks değerleme dönemlerinde ortalama FDP PD ve günlük ortalama işlem hacmi değişimlerine bağlı olarak BIST likit banka endeksini oluşturan oranlarda değişiklikler olabilir.
BIST Banka Dışı Likit 10 Endeksi, 20.12.2019 tarihi itibari ile VİOP’ta X10XB koduyla işlem görmeye başlamıştır.