Dayanak Varlık
Borsa İstanbul Pay Piyasasında işlem gören ve Borsa tarafından belirlenen kriterlere göre seçilen paylardır.
Sözleşme Büyüklüğü (Standart Sözleşme)
Bir adet standart sözleşme, dayanak varlığa ait 100 adet pay senedini temsil eder. Dayanak varlığın fiyat ve miktarını etkileyecek bedelli/bedelsiz sermaye artırımı, birleşme ve benzeri durumlarda (özsermaye halleri), Borsa tarafından sözleşmelerde fiyat ve/veya çarpan değişikliği yapılması halinde, sözleşme büyüklüğü standart sözleşme büyüklüğünden farklı belirlenebilir. Bu gibi durumlarda aynı dayanak varlık üzerine, "sözleşme büyüklüğü standart" ve "sözleşme büyüklüğü standart olmayan" olmak üzere farklı sözleşmeler işlem görebilir.
Uzlaşma Şekli
Pay senedine dayalı vadeli işlem sözleşmelerinin uzlaşma yöntemi olarak fiziki teslimat uygulanır. Pay senedine dayalı vadeli işlem sözleşmelerinde fiziki teslimat, pay senetlerinin sözleşme fiyatı üzerinden kaydi olarak el değiştirmesi şeklinde gerçekleşir.
Günlük ve Vade Sonu Uzlaşma Fiyatları
Günlük Uzlaşma Fiyatı
Normal seans sonunda hesapların güncellenmesinde kullanılan günlük uzlaşma fiyatı aşağıdaki şekilde hesaplanır ve en yakın fiyat adımına yuvarlanır:
a) Normal seans sona ermeden önceki son 10 dakika içerisinde gerçekleştirilen tüm işlemlerin miktar ağırlıklı ortalama fiyatı günlük uzlaşma fiyatı olarak belirlenir.
b) Eğer son 10 dakika içerisinde 10’dan az işlem yapıldıysa, normal seans içerisinde geriye dönük olarak bulunan son 10 işlemin miktar ağırlıklı ortalama fiyatı alınır.
c) Normal seans içerisinde 10’dan az işlem yapıldıysa, normal seans içerisinde gerçekleştirilen tüm işlemlerin miktar ağırlıklı ortalama fiyatı alınır.
d) Normal seans içerisinde hiç işlem yapılmamışsa, bir önceki günün uzlaşma fiyatı günlük uzlaşma fiyatı olarak belirlenir.
Normal seans sonunda yukarıda belirtilen yöntemlere göre günlük uzlaşma fiyatının hesaplanamaması veya hesaplanan fiyatın piyasa gerçeklerini yansıtmaması durumunda, aşağıda belirtilen yöntemler tek başına ya da birlikte kullanılarak günlük uzlaşma fiyatı tespit edilebilir.
a) Normal seans sonundaki en iyi alış ve satış kotasyonlarının ortalaması,
b) Dayanak varlığın spot fiyatı veya sözleşmenin diğer vade ayları için geçerli olan günlük uzlaşma fiyatı dikkate alınarak hesaplanacak “teorik” fiyatlar.
Özel İşlem Bildirimleri yukarıdaki hesaplamalara dahil edilmez. Uzlaşma Fiyatı Komitesi tarafından günlük uzlaşma fiyatının değiştirilme durumu saklıdır.
Vade Sonu Uzlaşma Fiyatı
Dayanak varlık olarak kabul edilen her payın son işlem gününde spot piyasadaki seansta oluşan kapanış fiyatı, vade sonu uzlaşma fiyatı olarak kabul edilir.
Son işlem gününde, spot piyasada seansın ve/veya kapanış seansının kısmen veya tamamen kapalı olması veya açık olup da fiyat oluşmaması durumunda vade sonu uzlaşma fiyatı, Uzlaşma Fiyatı Komitesi tarafından belirlenir.
Vade Ayları
Yılın tüm ayları. Aynı anda içinde bulunulan ay ve bu aya en yakın iki ay olmak üzere toplam 3 vade ayına ait sözleşmeler işlem görür.
Takas Süresi
Fiziki teslimat işlemlerinde takas süresi T + 2 olarak uygulanır. Zararlar hesaplardan T günü sonunda tahsil edilir, karlar hesaplara T günü sonunda aktarılır.
Sözleşmenin Vadesi ve Son İşlem Günü
Pay Senedi Vadeli İşlem sözleşmelerinde vade ve son işlem günü her vade ayının son iş günüdür. Yurt içi piyasaların resmi tatil nedeniyle yarım gün olması durumunda vade sonu ve son işlem günü bir önceki iş günüdür.
Fiyat Kotasyonu ve Minimum Fiyat Adımı
Fiyat teklifleri bir adet dayanak varlık için verilen fiyat üzerinden girilir. Minimum fiyat adımı 0,01’dir. Miktar teklifleri bir adet sözleşme ve katları şeklinde girilir.
Baz Fiyat ve Günlük Fiyat Değişim Limiti
Baz fiyat, günlük fiyat değişim limitlerinin hesaplanmasında kullanılan fiyattır. Baz fiyat, vadeli işlem sözleşmenin işleme açıldığı gün Uzlaşma Fiyatı Komitesi tarafından belirlenir, diğer işlem günleri için ise bir önceki günün uzlaşma fiyatıdır.
Günlük fiyat değişim limiti, her bir sözleşme için belirlenen baz fiyatın ±%20’sidir. Bu yöntemle hesaplanan alt veya üst limitin fiyat adımına tekabül etmemesi halinde üst limit bir alt fiyat adımına, alt limit ise bir üst fiyat adımına yuvarlanır.
İşlem Saatleri
İşlemler 09:30 - 18:10 saatleri arasında tek bir seansta gerçekleştirilir.
İşlem Teminatı Esasları
Takas Mevzuatı çerçevesinde belirlenir.
Kısa adı Erdemir olan, Ereğli Demir ve Çelik Fabrikaları T.A.Ş. özel bir yasayla 1960 yılında Zonguldak’ta kuruldu. Gelişmekte olan ülkemizin ihtiyacı olan demir çelik endüstrisini ulusal çerçevede hayata geçirmek üzere kurulan işletme bugün ilgili sektör için hayati önem taşımaktadır.
1954 yılında özellikle Sümerbank’ın öncülüğünü yaptığı ve ilgili bakanlık temsilcilerinin yer aldığı komisyon ilk adımları attı ve böyle bir tesisin gerekliliğini gündeme getirdi. Beş yıl sonra Sanayi Bakanlığı tarafından kurulan bir heyet etüt ve şirketin statüsü hakkında çalışmalara başladı. Aynı yıl sonunda imzalanan protokol ile kurulacak şirket için kanun tasarısı hazırlandı. Buna istinaden Koppers Associates SA, İş Bankası T.A.Ş. , Demir ve Çelik İşletmeleri Umum Müdürlüğü ile Ankara Ticaret ve Sanayi Odası, Ereğli Demir ve Çelik Fabrikaları’nın ilk kurucuları arasındaki yerini aldı. İşletmenin kuruluş işlemleri için yapılan ilk anlaşma kurucular anlaşması olup 12 Şubat 1960 tarihinde imzalanmıştır. Akabinde 28 Şubat 1960 tarihinde kabul edilen 7462 sayılı kanunla Ereğli Demir ve Çelik Fabrikaları T.A.Ş. (Erdemir) adıyla bir anonim şirket kurulması için Bakanlar Kurulu’na yetki verildi. 11 Mayıs 1960 yılında da kuruluş resmi olarak tescil edildi.
1961 yılında başlayan inşaat ve montaj çalışmaları 3,5 yıllık bir sürede tamamlandı ve 15 Mayıs 1965’te tesis işletmeye alındı. Tesisin ilk kurulum kapasitesi 500.000 ton ham çelik ve 400.000 ton yassı çelik şeklindeydi. Bugün gelinen noktada Erdemir, yıllık 9,1 milyon ton sıvı çelik, 8,6 milyon ton sıcak haddelenmiş yassı çelik ve 2,5 milyon ton uzun mamul kapasitesiyle hizmet vermektedir.
Erdemir’in 15.000 çalışanı istihdam etmekte olup, bir grup şirket olarak çelik üretiminin yanı sıra çelik servis merkezi hizmetleri, madencilik ve mühendislik alanlarında da faaliyet göstermektedir. Erdemir grubunun ayrıca biri Ereğli’de, diğeri İskenderun’da faaliyet gösteren iki büyük limanı bulunmaktadır.
Uluslararası kalite standartlarında levha, sıcak ve soğuk haddelenmiş sac ile kalay, krom ve çinko kaplamalı sac üreten Erdemir; otomotiv, beyaz eşya, boru profil, haddecilik, genel imalat, elektrik-elektronik, makine, enerji, ısı gereçleri, gemi inşa, savunma, ambalaj gibi sektörlere temel girdi üretimi gerçekleştirmektedir.
2006 yılında Oyak bünyesine katılan Erdemir, Türkiye’nin çelik alanında ilk AR&GE merkezini kurmuştur.
Erdemir, Borsa İstanbul’da BIST 50, BIST TEMETTÜ 25, BIST 100, BIST METAL ANA, BIST SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK ENDEKSİ, BIST SINAİ, BIST 30, BIST KURUMSAL YÖNETİM, BIST TEMETTÜ, BIST TÜM, BIST YILDIZ endekslerine dahildir. EREGL kodu ile VİOP'ta işlem görmektedir.